Μηχανή του Χρόνου: 10 θρυλικές γυναίκες – πολεμιστές που έγιναν σύμβολα τον Μεσαίωνα

Αναμφισβήτητα η Ιωάννα της Λωραίνης, πιο γνωστή ως Ζαν ντ ´ Αρκ, είναι η πιο διάσημη γυναίκα που πήρε τα όπλα και ηγήθηκε στρατού στον Μεσαίωνα. Όμως υπάρχουν και άλλες γυναίκες οπλαρχηγοί εξίσου ικανές και πετυχημένες. Ακολουθεί μια λίστα δέκα γυναικών που ανέλαβαν την αρχηγία στρατευμάτων και πολέμησαν γενναία.

Αν και η στρατιωτική της καριέρα κράτησε μόλις κάτι παραπάνω από ένα χρόνο, η Ιωάννα της Λωραίνης είναι μία από τις πιο γνωστές προσωπικότητες του Μεσαίωνα. Από αγροτική οικογένεια της βορειοανατολικής Γαλλίας, η Ιωάννα στα 13 της άρχισε να βλέπει οράματα από Αγίους που της έλεγαν να εκδιώξει τις αγγλικές στρατιωτικές δυνάμεις από την χώρα της. Το 1429 κατάφερε να πείσει τον Γάλλο κυβερνήτη Κάρολο τον Ζ ´να της παραχωρήσει στρατό για να βοηθήσει την πολιορκημένη πόλη Ορλεάνη της Γαλλίας , πράγμα που το κατάφερε σε λίγες μέρες. Τους επόμενους μήνες η Ιωάννα κατάφερε να οδηγήσει τον στρατό σε νίκες κατά των Άγγλων, δίνοντας στον Κάρολο την ευκαιρία να στεφθεί βασιλιάς στην πόλη Ρενς (Reims).

Η στρατιωτική της καριέρα τερμάτισε όταν δεν κατάφερε να ανακαταλάβει το Παρίσι και τον Μάιο του 1430 συνελήφθη απο τους Άγγλους κατά την διάρκεια μιας αψιμαχίας. ´Ενα χρόνο αργότερα δικάστηκε από εκκλησιαστικό δικαστήριο και καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία ότι ήταν αιρετική επειδή ισχυριζόταν ότι ήταν απευθείας υπόλογη στο θεό. Καταδικάστηκε να καεί ζωντανή. Ήταν μόλις 19 ετών. Την ώρα που καιγόταν ζήτησε να σηκώσουν τον Σταυρό για να μπορεί να τον δει μέσα από τις φλόγες. Τότε ένας Άγγλος στρατιώτης φώναξε «κάψαμε μια Αγία, είμαστε χαμένοι». 25 χρόνια αργότερα, όταν η Γαλλία είχε πια κερδίσει τον πόλεμο και αναγνώρισε την συμβολή της Ιωάννας στους νικηφόρους αγώνες, ένα νέο εκκλησιαστικό δικαστήριο αποκατέστησε την τιμή της και το 1920 ανακηρύχθηκε Αγία και προστάτιδα της Γαλλίας.

Η Ματθίλδη ή αλλιώς η Μεγάλη κόμισσα, υπήρξε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του Μεσαίωνα, όχι μόνο της Ιταλίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Έφτασε να κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των ιταλικών εδαφών με κέντρο την Κανόσα. Όπως και η κόμισσα της Τοσκάνης υπήρξε ηγετική μορφή στην Ιταλία για περισσότερο από 40 χρόνια. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμάχη εκκλησίας -αυτοκρατορίας. Ως ένθερμος υποστηρικτής του Παπισμού, ο μεγαλύτερος της αντίπαλος ήταν ο αυτοκράτορας Ερρίκος ο Δ ´ και ηγήθηκε πολλών εκστρατειών εναντίον του. Ένας συγγραφέας της εποχής έγραψε ότι υπήρξε γενναία και πάντα σε επαγρύπνηση και έβρισκε τρόπο να εξολοθρεύει όλους όσοι επέμεναν να μη συμμορφώνονται με τις επιταγές της.

Ο Φερδινάνδος της Αραγωνίας και η Ισαβέλλα της Καστίλης, αλλιώς οι Καθολικοί Μονάρχες, ήταν ένα πανίσχυρο δίδυμο. Παντρεύτηκαν το 1469, εκείνη ήταν μόλις 18 και Φερδινάνδος ένα χρόνο νεώτερος.

Με τον γάμο τους ενώθηκαν τα δύο βασιλεία της Καστίλης και της Αραγωνίας. Ο Φερδινάνδος έκανε πιο πολύ κουμάντο στο πεδίο της μάχης, αλλά η Ισαβέλλα είχε το γενικό πρόσταγμα. Αν η περίσταση το απαιτούσε, έμπαινε και αυτή επικεφαλής. Όταν μια πολιορκία έφτανε στο τελικό στάδιο, αυτή εμφανιζόταν με πλήρη στρατιωτική εξάρτηση και πανοπλία και ηγούνταν του στρατεύματος. Κάποιες φορές μάλιστα αναλάμβανε προσωπικά το στράτευμα και στο πεδίο της μάχης με μεγάλη επιτυχία.

Η Αικατερίνη υπήρξε μέλος της ηγετικής οικογένειας των Σφόρτσα του Μιλάνου. Με τον σύζυγό της Τζιρολάμο Ριάριο και με την βοήθεια του Πάπα, απέσπασε την ηγεμονία του Φορλί για αυτό και έχει τον τίτλο κόμισσα του Φορλί. Η ίδια είχε πει «αν πρέπει να χάσω επειδή είμαι γυναίκα, προτιμώ να χάσω σαν άντρας». Η Αικατερίνη ήταν μια τολμηρή γυναίκα αριστοκρατικής καταγωγής και είχε ενεργό ρόλο στην πολιτική του Πάπα στα τέλη του 15ου αιώνα. Κατάφερε να συντρίψει όλους τους συνωμότες της. Το 1499 ο Πάπας Αλέξανρος ο ΣΤ ´ έστειλε τον γιο του Καίσαρα Βοργία να κατακτήσει τα εδάφη της. Ήταν τέτοια η αντίστασή της στην επίθεση των Βενετών που προκάλεσε τον γενικό θαυμασμό και της χάρισε το προσωνύμιο » η τίγρης του Φορλί».

Μετά από μια σκληρή μάχη με πολλούς νεκρούς και από τις δύο πλευρές, η Αικατερίνη τελικά συνελήφθη από τον Αντώνιο Μπισέ και οδηγήθηκε στη Ρώμη. Έμεινε ένα χρόνο αιχμάλωτη και απελευθερώθηκε με επέμβαση του ίδιου του Μπισέ που την είχε συλλάβει. Κατέφυγε στην Φλωρεντία και πέθανε σε ηλικία 46 ετών από πνευμονία.

Ο Δανός Ιστορικός Σάξωνας Γραμματικός αφηγείται τα γεγονότα του πολέμου ανάμεσα στον Ράγκναρ Λόντμπροκ, αρχηγό των Βίκινγκς και τον βασιλιά της Σουηδίας. Στη μάχη ξεχώρισε μία γυναίκα, η Λάγκερθα. O Σάξωνας Γραμματικός αναφέρει ότι η Λάγκερθα ήταν μια δυνατή Αμαζόνα. Αν και νέα , είχε το θάρρος μεγάλου άντρα και πολεμούσε στην πρώτη γραμμή με τα μαλλιά της λυτά να ανεμίζουν. Όλοι θαύμαζαν τη γενναιότητά της και έμεναν έκπληκτοι όταν καταλάβαιναν πως ήταν γυναίκα. Ο Ράγκναρ εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τα κατόρθωματά της ώστε την παντρεύτηκε. Αργότερα πολέμησε στο στρατό του. Αν και μερικοί ιστορικοί αμφισβητούν αυτή την ιστορία, υπάρχουν πολλές άλλες περιπτώσεις στην ιστορία των Βίκινγκς για ατρόμητες γυναίκες – πολεμιστές.

Η Khawlah ήταν αδερφή ενός μουσουλμάνου ηγέτη, του Zirrar κατά τη διάρκεια των πρώτων ισλαμικών κατακτήσεων στη Μέση Ανατολή κατά της Συρίας, Ιορδανίας και Παλαιστίνης τον 7ο αιώνα. Σε αρκετές περιπτώσεις έπαιρνε η ίδια τα όπλα και ριχνόταν στην μάχη. Μάλιστα, ηγήθηκε ενός στρατεύματος γυναικών κατά του στρατού της βυζαντινής αυτοκρατορίας στη μάχη του Yarmuk το 636 μ.Χ όπου και τραυματίστηκε. Εικάζεται πως πέθανε στην επιδημία πανούκλας του 639 σε νεαρή ηλικία.

Υπήρξε σύζυγος του ηγέτη των Νορμανδών, Robert Guiscard. H Σικελγκάιτα είναι γνωστή για τον ηγετικό της ρόλο να ανασυντάξει το στρατό των Νορμανδών που είχαν τραπεί σε φυγή στη μάχη του Δυρραχίου το 1081, ανάμεσα στη βυζαντινή αυτοκρατορία με επικεφαλής τον Αλέξιο τον Κομνηνό και τους Νορμανδούς, με επικεφαλής τον Robert Guiscard. Η μάχη έληξε με νίκη των Νορμανδών. Σύμφωνα με την Άννα Κομνηνή, βυζαντινή ιστορικό και εξέχουσα μορφή της πνευματικής ζωής της αυτοκρατορίας, η Σικελγκάιτα στάθηκε μπροστά στο στρατό της που το είχε βάλει στα πόδια, προσπάθησε να τους εμψυχώσει και τους παρότρυνε να παραμείνουν στη θέση τους. Όταν είδε πως δεν μπορούσε να τους μεταπείσει, άρπαξε μία λόγχη και έκανε έφοδο εναντίον τους. Ο στρατός με την πράξη της αυτή μεταπείστηκε και γύρισε στη μάχη. Ένας άλλος χρονικογράφος αναφέρει ότι η ίδια τραυματίστηκε από βέλος κατά τη διάρκεια της μάχης, αλλά οι Nορμανδοί κατάφεραν να νικήσουν τον βυζαντινό στρατό. Έλαβε μέρος σε πολιορκίες και συμμετείχε ενεργά στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του συζύγου της.

Το 1472 ο Κάρολος της Βουργουνδίας ή αλλιώς Κάρολος ο τολμηρός, ηγήθηκε του στρατού των Βουργουνδίας κατά των Γάλλων στη γαλλική πόλη Μπωβαί. Όταν έκαναν την επίθεσή τους κατά των οχυρών της πόλης, οι κάτοικοι της Μπωβαί με στρατό μόλις 300 άντρες και τη βοήθεια των γυναικών αντιστάθηκαν και η μάχη έγινε σώμα με σώμα. Τότε μία Γαλλίδα, η Jean Laisne, άρπαξε ένα τσεκούρι και επιτέθηκε στον Βουργουνδό σημαιοφόρο, τον έριξε στην τάφρο και έσκισε τη σημαία του γεγονός που ενθάρρυνε τους συμπολίτες της. Για αυτό το κατόρθωμά της μετονομάστηκε σε Jean Hachette, αλλιώς Jean the Hatchet όπου hatchet σημαίνει τσεκούρι.

Ο Άγγλο-Νορμανδός ιστορικός Orderic Vitalis καταγράφει μια έχθρα μεταξύ της κόμισσας Ισαβέλλας που ήταν σύζυγος του Ralph of Tosny και της Helwise, κόμισσας του Evreux γύρω στο 1090. Ο ιστορικός γράφει ότι και οι δύο γυναίκες ήταν όμορφες, έξυπνες και με πειθώ. Χειραγωγούσαν τους συζύγους τους και καταπίεζαν τους υποτελείς τους, τους οποίους τρομοκρατούσαν με διάφορους τρόπους. Αλλά μεταξύ τους είχαν πολλές διαφορές στον χαρακτήρα. Η Helwise ήταν έξυπνη αλλά σκληρή και άπληστη, ενώ η Ισαβέλλα ήταν γενναιόδωρη, χαμογελαστή, τολμηρή και γι αυτό πιο αγαπητή στον κόσμο. Στη μάχη πήγαινε στην πρώτη γραμμή με πανοπλία ανάμεσα στους άντρες ιππότες και θα μπορούσε να συγκριθεί σε γενναιότητα με την Πενθεσίλεια, την Ιππολύτη και τις άλλες Αμαζόνες.

Η Ιωάννα είναι γνωστή για την υπεράσπιση της πόλης Hennebont στη Βρετάνη, περιοχή της Γαλλίας, κατά του Καρόλου, κόμη του Βlois. Ο Κάρολος έπιασε αιχμάλωτο και φυλάκισε τον σύζυγό της και στη συνέχεια επιτέθηκε κατά της πόλης το 1342. Τότε η Ιωάννα ανέλαβε ηγετικό ρόλο στην άμυνα της πόλης. Ο χρονικογράφος Jean le Blel γράφει ότι η γενναία κόμισσα ανέβηκε πάνοπλη σε ένα μεγάλο άλογο και πήγαινε σε όλους τους δρόμους της πόλης για να ξεσηκώσει και να συγκεντρώσει τον κόσμο και να οργανώσει την άμυνα της πόλης.

Ο χρονικογράφος Jean le Blel γράφει ότι η γενναία κόμισσα ανέβηκε πάνοπλη σε ένα μεγάλο άλογο και πήγαινε σε όλους τους δρόμους της πόλης για να ξεσηκώσει και να συγκεντρώσει τον κόσμο και να οργανώσει την άμυνα της πόλης. Ζήτησε από όλους, ακόμα και από τις γυναίκες, να μαζέψουν πέτρες και δοχεία ή γλάστρες γεμάτες με ασβεστόλιθο και να τα φέρουν στα τείχη της πόλης για να τα πετάξουν στο στρατό που τους πολιορκούσε. Αυτό όμως που καθόρισε την έκβαση της πολιορκίας ήταν όταν η ίδια οδήγησε 300 άντρες έξω από την πόλη και έκαψαν τον καταυλισμό του εχθρού. Για αυτόν τον άθλο πήρε τον τίτλο «η άγρια Ιωάννα». Η Ιωάννα κατάφερε να κρατήσει την άμυνα της πόλης μέχρι να έρθουν αγγλικές δυνάμεις για ενίσχυση που τελικά απώθησαν τον κόμη του Blois.