Αριστοτέλης : Η αξία της γνώσης των αιωνίων ουσιών

Read Time:1 Minute, 52 Second

«Περί ζώων μορίων», 644b22-645a23

«Από τις ουσίες που έχουν συσταθεί από τη φύση, άλλες είναι από όλη την αιωνιότητα αγέννητες και άφθαρτες και άλλες μετέχουν στη γέννηση και στη φθορά. Για την πρώτη κατηγορία των ουσιών, που είναι τιμημένες και θεϊκές, συμβαίνει να έχουμε λιγότερες γνώσεις, γιατί η αλήθεια είναι ότι οι αισθήσεις μας δίνουν ελάχιστες ενδείξεις, από όπου θα μπορούσαμε να αρχίσουμε την έρευνά μας για τις ουσίες αυτές και για όσα ποθούμε πραγματικά να μάθουμε.

Με τις φθαρτές όμως ουσίες, με τα φυτά και τα ζώα ζούμε μαζί κι έτσι έχουμε καλύτερη πρόσβαση στη γνώση τους. Πολλά λοιπόν στοιχεία θα μπορούσε να συλλέξει κανείς για κάθε γένος αυτών των όντων, αν θα ήθελε να δώσει την ανάλογη προσοχή. Και οι δύο έρευνες έχουν τη χάρη τους.

Στην πρώτη περίπτωση η γνώση των αιωνίων ουσιών έχει τόση αξία, ώστε ακόμη και η ελάχιστη επαφή μαζί τους προσφέρει μεγαλύτερη ικανοποίηση από κάθε άλλη γνωστή μας ηδονή, όπως ακριβώς και το να διακρίνεις έστω και μια φευγαλέα και αποσπασματική εικόνα του έρωτά σου, σού δίνει μεγαλύτερη χαρά από την πλήρη θέα πολλών άλλων και σπουδαίων πραγμάτων.

Στη δεύτερη περίπτωση η διαφορά είναι ότι η γνώση μας είναι πολύ πιο έγκυρη, αφού γνωρίζουμε καλύτερα πολύ περισσότερες πλευρές των φθαρτών όντων. Θα έλεγε κανείς ότι το γεγονός ότι είναι πιο κοντά μας και η φύση τους μας είναι πιο οικεία, εξισορροπεί κατά κάποιο τρόπο την αξία της επιστήμης των θεϊκών ουσιών… Γιατί ακόμη και αυτά που δεν παρουσιάζουν την παραμικρή χάρη στην όψη, η φύση τα δημιούργησε έτσι ώστε η θεωρία τους να προσφέρει ασύλληπτες ηδονές σε εκείνους που μπορούν να συλλάβουν τις αιτίες, σε όσους είναι πραγματικοί φιλόσοφοι…

Δεν θα πρέπει λοιπόν να αποφεύγουμε από μια παιδαριώδη απώθηση τη μελέτη ακόμη και των πιο άσημων ζώων. Σε όλα τα έργα της φύσης υπάρχει κάτι αξιοθαύμαστο. Και όπως λέγεται ότι είπε ο Ηράκλειτος στους ξένους που ήθελαν να τον συναντήσουν, όταν αυτοί πλησίασαν και κοντοστάθηκαν βλέποντάς τον να ζεσταίνεται μέσα στον κλίβανο με την κοπριά, τους ζήτησε να μπουν χωρίς φόβο, γιατί και εκεί υπήρχαν θεοί, έτσι πρέπει να προχωρήσουμε χωρίς κανέναν δισταγμό και στην έρευνα για το κάθε ζώο, με την πίστη ότι σε όλα υπάρχει κάτι το φυσικό και το ωραίο».

Μετάφραση : Βασίλης Κάλφας