• 22 Δεκεμβρίου 2024

Stratilio

Απόψεις / Σημειώσεις / Δοκίμια

Γυναικοκτονία στην παρτριαρχική κοινωνία

Bystratilio

Ιούν 16, 2022
0 0
Read Time:2 Minute, 59 Second

Πολύς λόγος γίνεται στις μέρες μας για τις γυναικοκτονίες στην Ελλάδα ως προϊόντα της πατριαρχικής οικογένειας.

Ο Φρόυντ (Sigmund Frued, 1856-1939) στο εξαιρετικό του δοκίμιο “Τοτέμ και Ταμπού” (1913), αναζητά την προέλευση της πατριαρχικής οικογένειας και τη συνδέει με τις απαρχές του πολιτισμού. Αξιοποιώντας τις υποθέσεις του Δαρβίνου (C.R. Darwin, 1809-1882) για τις πρώτες ανθρώπινες κοινωνίες, ο Φρόυντ βρίσκει αναλογίες ανάμεσα στα ήθη αυτών των πρώτων κοινωνιών και στο περίφημο Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα.

Σύμφωνα με τον Δαρβίνο, οι πρωτόγονοι άνθρωποι ήταν οργανωμένοι σε μικρές ορδές, όπου το πιο ηλικιωμένο και δυνατό αρσενικό από ζήλια εμπόδιζε τη σεξουαλική επιμειξία, απαγόρευε δηλαδή τη σεξουαλική επαφή των άλλων αρσενικών της φυλής με τα θηλυκά της, τα οποία κρατούσε για τη δική του απόλαυση. Τα υπόλοιπα αρσενικά αναγκάζονταν να φύγουν μακριά και να αναζητήσουν έξω από τη φυλή τη σεξουαλική ικανοποίηση (εξωγαμία), καλλιεργώντας έτσι μεταξύ άλλων και τα πολεμικά ένστικτα.

Κάποτε όμως, επέστρεφαν ως ομάδα και σκότωναν τον προπάτορα, τον Πρωροπατέρα της φυλής. Τη φόνευση του Πρωροπατέρα ακολουθούσε η απελευθέρωση όλων των ορμών προς τα “απελευθερωμένα από την κυριαρχία του Πρωτοπατέρα” θηλυκά αδιακρίτως. Η εξολόθρευση του Πρωροπατέρα έδινε αφορμή για μια αχαλίνωτη οργιαστική γιορτή, που σταδιακά όμως επέφερε τη μεταμέλεια και συνακόλουθα το αίσθημα της ενοχής. Ο Πρωροπατέρας “επανερχόταν” πιο δυνατός ως νεκρός από όσο ήταν ζωντανός. Έπρεπε λοιπόν, για να εξιλεωθεί αυτό το αίσθημα ενοχής, να αντικατασταθεί από ένα Τοτέμ, ένα ιερό ζώο ή άνθρωπο, το οποίο στο εξής λατρευόταν ως θεός, ήταν ιερό και δεν επιτρεπόταν κανείς να το αγγίξει, να το κοιτάξει, να το σκοτώσει, γιατί σε αυτή την περίπτωση το μίασμα μεταδιδόταν σε ολόκληρη τη φυλή και η τιμωρία ήταν πολύ αυστηρή. Έτσι, για τη διατήρηση της συνοχής της φυλής, οι αδελφοί -δολοφόνοι του Πρωροπατέρα απαγόρευαν ρητά στο εξής τον φόνο και την επιμειξία. Οι ορμές του φόνου και της σεξουαλικής επιθυμίας (libido) ικανοποιούνται εφεξής μέσω του πολέμου και των επιδρομών σε άλλες φυλές (Βλ. και τον ρωμαϊκό μύθο για την Αρπαγή των Σαβίνων γυναικών https://www.offlinepost.gr/…/h-arpagh-twn-savinwn…/)

Από τις απαγορεύσεις αυτές προέκυπταν τα Ταμπού (οι απαγορεύσεις για κάτι πολύ επιθυμητό) και κατά τον Φρόυντ, κάπως έτσι εξελίχθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός.

Ο άνθρωπος λοιπόν, από μικρή ηλικία, από τη μια μεριά θαυμάζει τον πατέρα του και τον αγαπά, γιατί του προσφέρει ασφάλεια και προστασία, αλλά από την άλλη μεριά τον μισεί, γιατί δεν του επιτρέπει να ικανοποιήσει την επιθυμία του να συνάψει σεξουαλική σχέση με τη μητέρα του, το πιο οικείο θηλυκό της οικογένειας (Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα). Αυτή η αμφιθυμία προς τον πατέρα γεννά απωθημένα, που σταδιακά μετατρέπονται σε νευρώσεις. Σταδιακά και καθώς μεγαλώνει, διαμορφώνει το (φροϋδικό) Υπερεγώ του, την ηθική συνείδηση, η οποία δεν του επιτρέπει να σκοτώσει τον πατέρα του και να συνάψει σεξουαλική σχέση με τη μητέρα του (επιμειξία). Ο Φρόυντ εντοπίζει στην απαγόρευση του φόνου και της επιμειξίας την απαρχή του ανθρώπινου πολιτισμού.

Ο γυναικοκτόνος είναι συνεπώς ένας άνθρωπος που έχει μετατρέψει τα παραπάνω απωθημένα σε νευρώσεις, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν στην αντίληψη ότι η γυναίκα με την οποία έχει ερωτική σχέση μετά την ενηλικίωση και την απομάκρυνση του από την οικογένεια, αποτελεί κτήμα του και αντικείμενο εκτόνωσης των ως τότε καταπιεσμένων ορμών του. Πρόκειται για μια συναισθηματική στρέβλωση, για μια παρερμηνεία του Υπερεγώ ( του φορέα της ηθικής συνείδησης), για μια στρεβλή έκφανση της προαιώνιας πατριαρχικής οικογένειας, για μια έκφραση του κακού που έχει ριζώσει μέσα του.

Σίγουρα δεν είναι η μοναδική ερμηνεία, αλλά μπορεί να προστεθεί στις πολλές θεωρίες για ένα από τα πιο αποτρόπαια και απεχθή συμπτώματα της εποχής μας…

Πίνακας : Nicolas Poussin, “Η αρπαγή των Σαβίνων γυναικών”, 1633-1634

About Post Author

stratilio

Happy
Happy
0 %
Sad
Sad
0 %
Excited
Excited
0 %
Sleepy
Sleepy
0 %
Angry
Angry
0 %
Surprise
Surprise
0 %

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Αφήστε μια απάντηση