0
0
Read Time:8 Minute, 4 Second
ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Τις περισσότερες φορές, τα θέματα των εκθέσεων τίθενται σε καθορισμένο επικοινωνιακό πλαίσιο. Ζητείται δηλαδή, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, η ανάπτυξη του θέματος να είναι εξυπηρετεί ένα συγκεκριμένο επικοινωνιακό σκοπό. Τα πιο συνηθισμένα επικοινωνιακά πλαίσια είναι τα ακόλουθα :
1) Επιστολή προς κάποιο οικείο (φιλικό ή συγγενικό ) πρόσωπο
Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ανάλογη προσφώνηση και επιφώνηση . Π.χ.
Προσφώνηση : Αγαπημένε μου φίλε/ Φίλε μου / Αγαπητέ μου κ.τ.λ.
(Είναι επιτρεπτή η χρήση του β’ ενικού προσώπου και το ύφος που χρησιμοποιείται είναι οικείο και φιλικό)
Επιφώνηση : Σε χαιρετώ / Σε φιλώ / Ο φίλος σου / Με αγάπη κ.τ.λ.
2) Επιστολή προς κάποιο επίσημο πρόσωπο ή φορέα
Προσφώνηση : Αξιότιμε κύριε [αναφέρουμε τον τίτλο ή το αξίωμα του προσώπου στο οποίο απευθυνόμαστε] / Κύριε […] / Κυρίες και κύριοι […]/ Αγαπητέ κύριε […] κ.τ.λ.
(Είναι επιτρεπτή η χρήση του β’ πληθυντικού προσώπου και το ύφος που χρησιμοποιείται είναι σοβαρό και ευγενικό)
Επιφώνηση : Με τιμή/ Με ιδιαίτερη τιμή / Με εκτίμηση κ.τ.λ.
Π.χ. Το θέμα των Απολυτηρίων εξετάσεων της Γ’ Λυκείου το 2000 :
Γ. Τώρα που έφτασε η στιγμή της αποφοίτησής σας από το Λύκειο, αξιοποιώντας τις εμπειρίες της σχολικής σας ζωής, να γράψετε μια επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας, στην οποία να διατυπώνετε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας για τις αλλαγές που θα θέλατε να γίνουν στο σχολείο, προκειμένου αυτό να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας. (500 – 600 λέξεις).
3) Ομιλία σε κάποιο ακροατήριο (π.χ. σε μια σχολική εκδήλωση, στη Βουλή των Εφήβων, σε μια εκδήλωση που οργανώνει ο δήμος σας κ.α.)
Προσφώνηση : Αγαπητοί ακροατές / Αγαπητοί συμμαθητές/ Κυρίες και κύριοι / Αγαπητοί συνδημότες (συμπολίτες) κ.τ.λ.
(Είναι επιτρεπτή η χρήση του β’ πληθυντικού προσώπου και το ύφος που χρησιμοποιείται είναι σοβαρό ανάλογα με το θέμα της ομιλίας σας)
Επιφώνηση : Σας ευχαριστώ / Ευχαριστώ για την προσοχή σας / Ευχαριστώ που με ακούσατε κ.τ.λ.
Π.χ. Το θέμα των Απολυτηρίων εξετάσεων της Γ’ Λυκείου το 2003 :
Γ. Ως μέλος του δεκαπενταμελούς συμβουλίου του Λυκείου σου εκπροσωπείς τους συμμαθητές σου σε μια εκδήλωση της περιοχής σου που έχει ως θέμα το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Να διαμορφώσεις μια εισήγηση με την οποία θα παρουσιάσεις τις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης στον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον προτείνοντας και τρόπους αντιμετώπισής τους. (500-600 λέξεις).
4) Άρθρο σε εφημερίδα ή περιοδικό
Στην περίπτωση αυτή είναι θεμιτός ένας τίτλος στην αρχή του άρθρου εντός ή εκτός εισαγωγικών.
Π.χ. Το θέμα των Απολυτηρίων εξετάσεων της Γ’ Λυκείου το 2002 :
Γ. Πληροφορηθήκατε από τον ημερήσιο τύπο ότι σε ερευνητικό κέντρο πρόκειται να γίνουν πρωτοποριακά πειράματα Γενετικής και προβληματιστήκατε για τη χρήση των αποτελεσμάτων τους. Να γράψετε ένα άρθρο για το περιοδικό του σχολείου σας, στο οποίο να εκφράσετε τις ανησυχίες σας για ενδεχόμενη κακή εφαρμογή της γνώσης και να τονίσετε με επιχειρήματα ότι είναι αναγκαίο η επιστήμη να βρίσκεται διαρκώς στην υπηρεσία του ανθρώπου. (500-600 λέξεις)
Γενικές Οδηγίες
Θετικά Στοιχεία σε μια Έκθεση θεωρούνται :
Στο Περιεχόμενο(0-20 μονάδες) :
1) Η ξεκάθαρη θέση , η προσωπική-τεκμηριωμένη άποψη.
2)Η κριτική ικανότητα και η ορθότητα επιλογής των καταλληλότερων επιχειρημάτων (βάσει αξιολόγησης) ,για να υποστηρίξουμε τις θέσεις μας.
3) Η αποδεικτική δύναμη των επιχειρημάτων και η λογική τους αλληλουχία.
4) Η ελευθερία ,η άνεση ,η ευρύτητα και η σοβαρότητα της σκέψης.
5) Η έλλειψη προκατάληψης και κακόπιστης διάθεσης.
Στη Διάρθρωση (0-8 μονάδες):
6)Η λογική διάταξη των σκέψεων και η αρμονική σύνδεση μεταξύ τους.
7) Η ορθή και κλιμακωτή μορφή των επιχειρημάτων.
8) Η φυσική και λογική κατάληξη σ’ ένα συμπέρασμα.
9) Η πρωτοτυπία και η ανεξαρτησία από προκαθορισμένα πρότυπα.
Στην Έκφραση (0-12 μονάδες) :
10) Η ακρίβεια της διατύπωσης ,η σαφήνεια, η μετρημένη χρήση εκφραστικών τρόπων.
11) Η ομοιομορφία του λόγου και του ύφους.
12) Η σωστή χρήση της γλώσσας .
13) Το καθαρό, χωρίς μουτζούρες και σβησμένες λέξεις, γραπτό ,που προδιαθέτει καλόπιστα τον καθηγητή-εξεταστή.
Αρνητικά Στοιχεία σε μια Έκθεση θεωρούνται :
Στο Περιεχόμενο :
1) Η προβολή μιας παράλογης ή ακαθόριστης σκέψης.
2)Η απλή παράθεση ξένων αναφομοίωτων γνώσεων.
3) Ο περιττός φόρτος ιστορικών και άλλων παραδειγμάτων.
4)Η αναπλήρωση της έλλειψης επιχειρημάτων με ρητά, γνωμικά , συμβουλές .
5) Τα γενικά και αυθαίρετα συμπεράσματα.
6) Η ανάπτυξη δευτερευόντων σημείων σε βάρος πρωτευόντων.
7) Η αδυναμία από μέρους του μαθητή να προσεγγίσει την καρδιά του θέματος και η ανάλωση των επιχειρημάτων του σε περιφερειακά θέματα.
Στη Διάρθρωση :
8) Η άτακτη παράθεση σκέψεων.
9) Η έλλειψη ενότητας ανάμεσα στα μέρη της έκθεσης (Πρόλογο, Κύριο Μέρος, Επίλογο).
10) Οι άσκοπες επαναλήψεις.
Στην Έκφραση :
11) Η ασάφεια ,η γλωσσική ανεπάρκεια και η αοριστία .
12) Ο φτωχός εκφραστικός πλούτος και η κενολογία.
13) Ο ιστορισμός και ο διδακτισμός ,η φλυαρία και η ωραιολογία.
14)Η εκφραστική ανομοιομορφία.
15)Η χρήση λέξεων και φράσεων της καθαρεύουσας.
16)Τα γραμματικά (ορθογραφικά) και συντακτικά λάθη.
Υ.Π.Ε.Π.Θ- ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ-2003
ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Παραθέτονται χαρακτηριστικά ατοπήματα, εκφραστικά και νοηματικά, με αντιπροσωπευτικά παραδείγματα από εκθέσεις μαθητών :
1) Αοριστολογία
π.χ. Ήδη έχουν αρχίσει κάποια παγκόσμια κινήματα να ενδιαφέρονται για την ομαλή εξέλιξη του ανθρώπου, του νέου στην κοινωνία μας. Όλοι μαζί προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν -καλύτερο, πιο ανθρώπινο και πιο προσιτό στους νέους κόσμο.
-Χρειάζεται η αναπροσαρμογή και αναθεώρηση ορισμένων θέσεων, απόψεων, ώστε να γίνει η ζωή ομαλή και ν’ αποκτήσει νόημα.
2) Κατάχρηση ονοματικής διατύπωσης
π.χ. Η εξασφάλιση της δυνατότητας της δυναμικής επιρροής των επιστημόνων της εποχής μας…
3) Λεξιθηρία (κατάχρηση συνωνύμων)
π.χ. Η αδιέξοδη, αντιφατική, πολυτάραχη και αντινομική εποχή μας κατατρύχεται και ταλανίζεται…
4) Πομπώδες ύφος :
π.χ. Η χώρα μας, ο τηλαυγής φάρος του πολιτισμού, πρωτοστατεί στο διεθνές στερέωμα.
5) Αδόκιμοι εμπρόθετοι προσδιορισμοί
Π.χ. …μέσα από τη διερεύνηση αυτή.
… Οι νέοι παρασύρονται με τα ναρκωτικά…
6) Ξενισμοί
π.χ. Κυριεύεται τότε από κόμπλεξ και αποκτά ένα στυλ…
7) Γενίκευση
π.χ. Η αξιοκρατία, παγιώνεται σε όλες τις δημοκρατικές κοινωνίες.
Όλοι οι άνθρωποι, πιστεύουν σε ηθικές αξίες.
8) Διδακτισμός – Καθηκοντολογικό ύφος
π. χ. Χρέος έχουμε να αντιδράσουμε στην εκμετάλλευση του ανθρώπου από το συνάνθρωπο και να αντισταθούμε στη λαίλαπα της ηθικής αναλγησίας…
9) Πολιτικολογία – αιχμηρή διατύπωση
Π.χ. Οι πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις της κυβέρνησης είναι άδικες και. αντιλαϊκές…
10) Άστοχη χρήση της χρονικής βαθμίδας στα ρήματα της περιόδου
π.χ. …πρέπει, να προσπαθούμε αδιάλειπτα, για να έχουμε καρπωθεί τα αποτελέσματα.
11) Ανανταπόδοτο και πρωθύστερο σχήμα
π.χ. -Από τη μια μεριά τα Μ.Μ.Ε μας ενημερώνουν και μας ψυχαγωγούν προσφέροντας… (δεν υπάρχει η φράση στην άλλη)
-Η προσπάθειά του υπήρξε αποτελεσματική και εντατική (πρώτα εντατική υπήρξε).
12) Μακροπερίοδος λόγος
π.χ. Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να προσπαθήσει ο νέος να προσαρμόσει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του στην κοινωνική πραγματικότητα, χωρίς όμως να υποστούν αλλοιώσεις καθώς και να κάνει κάποια αναθεώρηση των απόψεων τον που ίσως είναι λανθασμένες και να μην είναι απόλυτος στις ιδέες του αλλά να δέχεται οποιοδήποτε καινούργιο ερέθισμα λάμβανα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να το αφομοιώνει, δίχως να ασκεί στη ζωή του κριτική.
13) Λογοτεχνισμός – Φράσεις ανούσιου εντυπωσιασμού
π.χ. -Επιπλέον οι γκρίζες τσιμεντουπόλεις αναστέλλουν κάθε δημιουργικό σκίρτημα…
-Όταν τα μέσα προσπαθούν να «ταϊσουν» τόν άνθρωπο με τηλεοπτικά σκουπίδια…
-Το μέγεθος της συμφοράς που μπορεί να σπείρει η τηλεόραση…
-θυμίζει το φαινόμενο αυτό μάνα που αποδιώχνει το ίδιο της το παιδί…
14) Αδόκιμες για το γραπτό λόγο, λέξεις – φράσεις / Πεζολογία / Προφορικότητα λόγου
π.χ. -Η κατάσταση αυτή έχει «ρίξει» τις ανθρώπινες σχέσεις στο επίπεδο… (υποβιβάσει).
-Η συμπεριφορά που βγαίνει προς τα έξω (εξωτερικεύεται).
-Να κάτσουν οι αρμόδιοι να σκεφτούν τις αιτίες του προβλήματος (ευαισθητοποίηση, προβληματισμούς, ανάληψη ευθυνών).
-Η ανευθυνότητα για τους γύρω είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον τωρινό άνθρωπο… :
-Αυτό παθαίνουν όσοι σνομπάρουν την παράδοση και ποδοπατούν το πολιτιστικό παρελθόν…
15) Επαναλήψεις λέξεων
π.χ. Αυτή η πορεία προσφέρει γνώσεις και εμπειρίες, οι οποίες προσφέρουν γαλήνη και ευτυχία στον άνθρωπο (προσδίδουν, οδηγούν στην… δημιουργούν συνθήκες…). !
Δεν έχει πολιτικές απόψεις, αφού δεν έχει την ικανότητα να συγκρίνει (δεν είναι σε θέση να…).
16) Ακυριολεξία – Λανθασμένη σημασιολογικά χρήση λέξεων
π.χ. -Οι δημοκρατικές διαδικασίες χάνουν έδαφος και στη θέση, τους τοποθετείται ένα αυταρχικό κλίμα (διαμορφώνεται/ καλλιεργείται / δημιουργείται).
-Η αποκατάσταση του ανθρώπου από τη μηχανή (αντί η υποκατάσταση).
-Ο πολιτισμός έδωσε γερές προσβάσεις για την ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου.
17) Αλλαγή προσώπου- Ασυμφωνία αριθμών
π.χ. -Η τηλεόραση μας οδηγεί στην παραπληροφόρηση. Μας τρέφουν δηλαδή και μας διαποτίζουν με….
-Η πολιτεία και οι πνευματικοί άνθρωποι πρέπει ν’ αναλάβει την ευθύνη για…
18) Πλεονασμός – Περιττολογία
π. χ. -Η ικανοποίηση του “εγώ” και ο ατομικισμός έχουν εισβάλει στη ζωή μας.
-Στη σημερινή κοινωνία ο σύγχρονος άνθρωπος…
-Πολλοί μετανάστες εισβάλλουν μέσα στη χώρα…
19) Απολυτότητα στη διατύπωση – Καταστροφολογία -Κινδυνολογία
π. χ. -Η σημερινή ανθρωπότητα αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και οδεύει προς την καταστροφή.
-Κανείς δεν ενδιαφέρεται για το κοινωνικό συμφέρον.
-Η πολιτεία έχει εγκαταλείψει τους νέους!
-Το σχολείο σήμερα δεν προσφέρει τίποτα στους μαθητές.
-Ο ανταγωνισμός απεργάζεται την αποσύνθεση της κοινωνίας.
-Τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί σε αξία με τη μόρφωση.
20) Παρενθέσεις – Συντομογραφίες – Αριθμητικά σύμβολα
π.χ. -Τα μεγάλα προβλήματα του καιρού μας (ανεργία, οικολογικό…)
Þ όπως η ανεργία ,οικολογικό…
-π. χ. Þ για παράδειγμα
-κ. ά. Þ και διάφοροι άλλοι παράγοντες…
-Οι 2 βασικότεροι λόγοι… Þ Οι δύο…
-Ο 20 ος αιώνας … Þ Ο εικοστός αιώνας…
21) Συχνά λάθη ορθογραφίας
π.χ. -διακήρυξη/ κήρυγμα
-μήνυμα-δίλημμα-επηρεάζω / επήρεια – επιρροή-άμεσος – έμμεσος ;-ωφελώ / ωφέλεια / ωφελιμισμός – οφειλή / όφελος-πρόσωπο / προσωπικός / προσωπικότητα / πρωτότυπος / πρότυπος
-άλλωστε – άλλοτε-αλλοίωση – αλλοτρίωση-επανειλημμένα
-ευνοώ / εύνοια – εννοώ / έννοια-συνδυασμός-παράλειψη / παραλειφθεί – επανάληψη-έλλειψη – ελλιπής-υγεία – υγιής-απώτερος-κατάρτιση-κλασικός-απόρροια-ελάττωμα-αντεπεξέρχομαι
22) Απαριθμήσεις – Κατηγοριοποιήσεις
π.χ. -Οι μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται ο φανατισμός είναι οι εξής: θρησκευτικός, εθνικός…
-Οι παράγοντες που ωθούν το νέο σε αντικοινωνική συμπεριφορά είναι α) η κρίση της οικογένειας, β) η ανεργία…
Happy
0 %
Sad
0 %
Excited
0 %
Sleepy
0 %
Angry
0 %
Surprise
0 %