
1. Διαβάζουμε το κείμενο τουλάχιστον 2 φορές !
2.Χωρίζουμε το κείμενο σε περιόδους και ημιπεριόδους.
3.Υπογραμμίζουμε τα ρήματα κάθε περιόδου ή ημιπεριόδου χωριστά.
4.Εντοπίζουμε τους συνδέσμους που εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις ή συνδέουν κύριες ή δευτερεύουσες προτάσεις μεταξύ τους. (Έχουμε τόσες προτάσεις, όσες είναι και τα ρήματα που υπογραμμίσαμε ή εννοούνται).
5.Εργαζόμαστε σε κάθε πρόταση χωριστά. Βρίσκουμε τους κύριους όρους της πρότασης εκτός από το ρήμα, το οποίο το εντάσσουμε σε μια ορισμένη κατηγορία (μεταβατικό, συνδετικό, κίνησης, ψυχικού πάθους, λεκτικό, δοξαστικό, γνωστικό, αισθητικό κ.ά), δηλαδή : α) το υποκείμενο του ρήματος, β) το κατηγορούμενο, αν υπάρχει συνδετικό ρήμα, γ) το αντικείμενο , αν υπάρχει μεταβατικό ρήμα. Αναλόγως εργαζόμαστε και για τους άλλους ρηματικούς τύπους (απαρέμφατα, μετοχές, ρηματικά επίθετα), που ενδεχομένως υπάρχουν στην πρόταση.
6. Όλοι οι υπόλοιποι όροι της πρότασης είναι προσδιορισμοί .
α) Ομοιόπτωτοι Ονοματικοί, δηλαδή προσδιορίζουν τα πτωτικά μέρη της πρότασης (Παράθεση, Επεξήγηση, Επιθετικός προσδιορισμός , Κατηγορηματικός προσδιορισμός) στους κύριους ή δευτερεύοντες όρους.
β) Ετερόπτωτοι Ονοματικοί (Γενική, Δοτική, Αιτιατική) στους κύριους ή δευτερεύοντες όρους.
γ) Επιρρηματικοί : 1. Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις, 2. Επιρρηματικές μετοχές, 3. Επιρρήματα, 4. Εμπρόθετοι επιρρηματικοί προσδιορισμοί, 5. Πλάγιες πτώσεις (γενική, δοτική, αιτιατική).
* Ο «στρατηγός» της πρότασης από τον οποίο αρχίζουμε πάντοτε την συντακτική ανάλυση είναι το ρήμα. Ακολουθούν στην «ιεραρχία» της πρότασης το απαρέμφατο, η μετοχή και το ρηματικό επίθετο, δηλαδή οι ρηματικοί τύποι.
* Από τα πτωτικά «ισχυρότερο» είναι το ουσιαστικό κι έπεται σε ισχύ η αντωνυμία και το επίθετο.