0
0
Read Time:5 Minute, 31 Second
Πρόλογος 1-20
Ερμηνευτικά σχόλια: Το σκηνικό παριστάνει το βασιλικό ανάκτορο των Θηβών κατά την αυγή, λίγο πριν χαράξει. Την προηγούμενη νύχτα είχε συντελεστεί η μονομαχία και τα δύο αδέρφια είχαν αλληλοσκοτωθεί. Η Αντιγόνη απευθύνεται στην αδερφή της Ισμήνη. Και οι δυο είναι μαυροφορεμένες.
Στιχ. 1 Ω κοινόν αυτάδελφον…: ο στίχος αυτός δηλώνει τη σχέση που ενώνει τις δύο αδερφές. Περιέχει πλεονασμό, (κοινόν αυτάδελφον) και περίφραση (Ισμήνης κάρα). Η σχέση τους διακρίνεται από αγάπη, στοργή, τρυφερότητα και η Αντιγόνη ζητά τη βοήθεια της αδερφής της, ως τον πλησιέστερο συγγενή που έχει.
Στιχ. 2 απ’ Οιδίπου κακών: ο Οιδίποδας κουβαλά την κατάρα της γενιάς των Λαβδακιδών: έχει περιπέσει στο αμάρτημα της πατροκτονίας και της αιμομειξίας. Σκότωσε τον πατέρα του (Λάϊο) και παντρεύτηκε την μητέρα του (Ιοκάστη). Στη συνέχεια, με την αποκάλυψη των ανοσιουργημάτων, η Ιοκάστη αυτοκτόνησε, ο Οιδίποδας αυτοτυφλώθηκε και αυτοεξορίστηκε, ενώ οι δυο γιοι τους (Ετεοκλής και Πολυνείκης) μπλέχθηκαν σε εμφύλια διαμάχη για την απόκτηση της εξουσίας και αλληλοσκοτώθηκαν.
Στιχ 2-3 Αρ’οισθα…: η Αντιγόνη ρωτά την αδερφή της αναφορικά με τις συμφορές που έχουν περιέλθει στην οικογένειά τους. Έτσι εισάγει στο έργο την ιδέα της πατρογονικής κατάρας, τη δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικογένειά τους για να προετοιμάσει τους θεατές για τις δυσκολίες που και οι ίδιες θα περάσουν στη συνέχεια του έργου.
Στιχ. 7 Και νυν τι τουτ’ αυ φασι…: στην δεύτερη ερώτησή της η Αντιγόνη κάνει αναφορά στο επικείμενο διάταγμα του Κρέοντα που αφορά την οικογένειά της και που απειλεί την ίδια και αγαπημένα της πρόσωπα. Φαίνεται ο δυναμικός και θεληματικός χαρακτήρας της που θα έρθει σε αντιπαράθεση με αυτόν της αδερφής της. Η Αντιγόνη είναι ανήσυχη και νιώθει να απειλούνται τα πρόσωπα της οικογένειάς της.
Στιχ. 11 Εμοι μεν ουδείς μύθος….: στα λόγια της Ισμήνης φαίνεται η άγνοια της για το διάταγμα του Κρέοντα και την αδιαφορία της για τα γεγονότα που ενδεχομένως θα απειλήσουν την οικογένειά της. Σε αντίθεση με τη γνώση και αγωνία της Αντιγόνης, η Ισμήνη είναι ψυχρή, απαθής και συναισθηματικά ουδέτερη αναφορικά με τα συμβάντα που προηγήθηκαν και όσα θα συμβούν. Η Ισμήνη βιώνει μια ουδέτερη κατάσταση, την χαρακτηρίζει η λογική και ο φόβος που χαρακτήριζε και τις γυναίκες της εποχής της αρχαίας κοινωνίας καθώς η θέση τους ήταν στο σπίτι και δεν συμμετείχαν στα κοινά.
Στιχ. 15 Αργείων στρατός…: πρόκειται για τον στρατό που οδήγησε ο Πολυνείκης από το Άργος εναντίον του αδερφού του Ετεοκλή που ήταν στη Θήβα θέλοντας και αυτός να διεκδικήσει το θηβαϊκό θρόνο.
Στιχ. 18 Ηιδη καλώς…: ειρωνικός τόνος στα λόγια της Αντιγόνης, αφού γνωρίζει την εσωστρέφεια και μοιρολατρία της αδερφής της.
Στίχοι 21 – 41
Στιχ 21 Τω γαρ κασιγνήτω…: καθώς η Ισμήνη δεν γνωρίζει την διαταγή του Κρέοντα, η Αντιγόνη έχει την ευκαιρία να αναπτύξει το κήρυγμα του με λεπτομέρειες. Οι θεατές και η Ισμήνη μαθαίνουν ότι έχει ενταφιαστεί ο Ετεοκλής με όλες τις πρέπουσες τιμές, ενώ έχει εκδοθεί διαταγή που απαγορεύει την ταφή του Πολυνείκη και την προσφορά σε αυτόν νεκρικών τιμών. Αν κάποιος από τους πολίτες κάνει κάτι τέτοιο, θα τιμωρηθεί με λιθοβολισμό
Στιχ. 22 Τον μεν προτίσας: τον Ετεοκλή που ο Κρέοντας τον έκρινε άξιο με την τιμή της ταφής, ως ήρωα που υπερασπίστηκε την πόλη.
Στιχ 22 Τον δε ατιμάσας: Ο Πολυνείκης θεωρείται εχθρός της πατρίδας, γιατί είχε οδηγήσει τον στρατό των Αργείων ενάντια στη Θήβα.
Στιχ 27 – 28 Το μη καλύψαι τάφω…: οι Αρχαίοι πίστευαν πως δεν κατέβαινε η ψυχή του νεκρού στον Άδη αν δεν του είχαν προσφερθεί οι τιμές της ταφής αλλά ότι περιπλανιόταν σαν φάντασμα και η ψυχή του δεν ηρεμούσε. Αυτόν τον ηθικό νόμο παραβιάζει εδώ ο Κρέοντας. Γι’ αυτό και στο Ψ της Ιλιάδας, ο Πάτροκλος παρακαλεί τον Αχιλλέα να τον θάψει το γρηγορότερο.
Στιχ 31 Τον αγαθόν Κρέοντα..: εδώ η Αντιγόνη περιφρονεί και ειρωνεύεται τον άρχοντα της Θήβας. Αυτή έχει πάρει τις αποφάσεις της, διαφαίνεται έτσι ο ψυχικός κόσμος της.
Στιχ 32 Λέγω γαρ καμε..: ο Κρέοντας έχει περιλάβει στις απαγορεύσεις του και την Αντιγόνη που όμως αγνοεί ότι αυτή έχει πάρει τις αποφάσεις της και θα έρθει σε αντίθεση με το κήρυγμά του.
Στιχ 36 Φόνον δημόλευστον εν πόλει…: ο λιθοβολισμός ήταν συνηθισμένη δημόσια ποινή για τους αρχαίους για αδικήματα προδοσίας, ιεροσυλιάς κλπ. Αυτό το είδος θανάτου αναφέρεται σε μια πρωτόγονη κοινωνία. Χρησιμοποιείται ιδιαίτερα για την καταδίκη πράξεων που θεωρούνται ότι έρχονται σε σύγκρουση με τα χρηστά ήθη και την έννοια του δικαίου.
Στιχ 40 Ούτε λύουσα, ούθ’ άπτουσα..: φράση αμηχανίας και ταραχής από την Ισμήνη. Φαίνεται η αδυναμία του χαρακτήρα της.
Στιχ 41 Σκόπει..: διαφαίνεται η αμετάκλητη απόφαση της Αντιγόνης να παραβεί το κήρυγμα του Κρέοντα και να θάψει τον αδερφό της
Στίχοι 42 – 68
Στιχ 42 Κινδύνευμα..: η Ισμήνη χρησιμοποιεί την έννοια επικίνδυνη πράξη και φανερώνει την δειλία και διστακτικότητά της για ότι πρόκειται να κάνει η αδερφή της
Στιχ 50 Ως απεχθής δυσκλεής τε…: η Ισμήνη απαριθμεί στην Αντιγόνη τις συμφορές του σπιτιού τους, να θυμηθεί τις συμφορές του σπιτιού τους για να την αποτρέψει από την ταφή. Αναφέρεται στον αδερφό και πατέρα τους Οιδίποδα και την αυτοτύφλωσή του, στην μητέρα τους Ιοκάστη και την αυτοκτονία της και στα δυο αδέρφια τους και τον αμοιβαίο θάνατό τους. Τονίζει έτσι ότι αυτές οι δυο είναι οι μόνες που έχουν απομείνει και κουβαλούν την κατάρα των Λαβδακιδών. Ταυτόχρονα εκφράζει τους ενδοιασμούς και τους φόβους της για αυτό.
Στιχ 61 – 62 Γυναιχ’ότι έφυμεν…: το ζήτημα της θέσης της γυναίκας στην αρχαία κοινωνία. Η γυναίκα ήταν υποχρεωμένη να φροντίζει ‘τα του οίκου’, τα ζητήματα του σπιτιού. Σπουδαίος ο ρόλος της γυναίκας στο σπίτι, σε οικογενειακές δραστηριότητες αλλά αφανής γιατί επισκιαζόταν από τις αντρικές δραστηριότητες. Οι άντρες είχαν την ευθύνη στον πόλεμο αλλά και την συμμετοχή στα κοινά. Οι άντρες συνέβαλαν στην άρτια λειτουργία της δημοκρατίας στην αρχαία Ελλάδα αλλά η γυναίκα ήταν αμέτοχη από τα πολιτικά και τη διαχείριση της εξουσίας για πολλούς αιώνες.
Στίχοι 69- 99
Στιχ. 88 Επί ψυχροίσι…: τονίζεται η φλογερή επιθυμία της Αντιγόνης για πράξεις που όμως σχετίζονται με θέματα όπως ο θάνατος και τα δεινά που θα επακολουθήσουν (σχήμα αντίθεσης).
Στιχ. 93 Ει ταυτα λέξεις…..ώστε μη ου θανειν καλώς: στα αποφασιστικά λόγια της Αντιγόνης διακρίνεται μια περιφρόνηση και ειρωνική διάθεση για την δειλία της Ισμήνης. Ο αγέρωχος χαρακτήρας της Αντιγόνης έρχεται σε αντίθεση με τον άβουλο και γεμάτο ανασφάλειες χαρακτήρα της Ισμήνης.
Στιχ. 97 Ώστε μη ου καλώς θανειν..: αυτά είναι τα τελευταία λόγια της Αντιγόνης. Αμέσως μετά φεύγει και πηγαίνει έξω από την πόλη, στους αγρούς για να θάψει τον αδερφό της. Φεύγει από την αριστερή πάροδο.
Στιχ. 99 Τοις φίλοις ορθώς φίλοι..: η Ισμήνη αναγνωρίζει την ευγένεια, την ανωτερότητα και την γενναιοφροσύνη της πράξη της Αντιγόνης έστω και αν την χαρακτηρίζει ανόητη. Η Ισμήνη μπαίνει στα ανάκτορα επιστρέφοντας στον γυναικωνίτη
Happy
0 %
Sad
0 %
Excited
0 %
Sleepy
0 %
Angry
0 %
Surprise
0 %