O Χρόνος είναι το άθροισμα των κινήσεων και των μεταβολών που υφίστανται την ίδια στιγμή στο σύμπαν. Η αντίληψη του χρόνου δεν είναι τίποτε άλλο από τη συνειδητοποίηση και την καταμέτρηση αυτών των αλλαγών και των κινήσεων. Κατανοούμε τον χρόνο, όταν είμαστε σε θέση να παρατηρούμε και να καταγράφουμε στη συνείδηση μας τη ροή των γεγονότων. Όλα αλλάζουν και περνούν. Είμαστε μέρος ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου συμπαντικού γίγνεσθαι και ο χρόνος είναι για μας το άθροισμα των αλλαγών που υφίσταται η φύση μας, το αδιαχώριστο και αδιαίρετο υλικό, ψυχικό και πνευματικό μέρος της ύπαρξής μας.
Το 2020 ήταν ένα συγκεκριμένο, μετρήσιμο άθροισμα τέτοιων αλλαγών που παραχωρεί τη θέση του σε ένα νέο πακέτο, σε ένα νέο άθροισμα αλλαγών. Οι περισσότερες από αυτές τις αλλαγές (π.χ. φυσικές, κλιματικές) είναι μάλλον ανεξάρτητες από εμάς και είναι αδύνατον να τις επηρεάσουμε. Άλλες όμως, μπορούμε να τις προβλέψουμε και συνεπώς να προετοιμαστούμε, ώστε να τις αντιμετωπίσουμε. Δεν μπορούμε για παράδειγμα να αποτρέψουμε τη γέννηση μιας πανδημίας, αλλά μπορούμε να ελέγξουμε την εξάπλωσή της και να προσπαθήσουμε να μας βλάψει όσο γίνεται λιγότερο. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε την ενδεχόμενη σύγκρουση της γης με κάποιον αδέσποτο αστεροειδή, αλλά μπορούμε να αγαπήσουμε λίγο περισσότερο τους συνανθρώπους μας, να γίνουμε πιο ευαίσθητοι στον ανθρώπινο πόνο, να προστατεύσουμε περισσότερο το περιβάλλον, να γίνουμε πιο υπεύθυνοι για τις επερχόμενες γενιές. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη δομή του κόσμου μας στο χρονικό πακέτο ενός έτους, αλλά μπορούμε να γίνουμε λίγο πιο δίκαιοι και πιο ανεκτικοί στις ιδιαιτερότητες των άλλων και να συμφιλιωθούμε με την ιδέα της κοινής μοίρας, της παγκόσμιας κοινωνικής συνείδησης.
Ας μην έχουμε αυταπάτες εγκλωβισμένοι στο ψυχολογικό υπόβαθρο των ευχών και των προσδοκιών για το νέο έτος ! Θα ζήσουμε και του χρόνου τον κίνδυνο, το ρίσκο και την αβεβαιότητα σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η εξάλειψη των κινδύνων και της αβεβαιότητας είναι μια αβάσιμη φαντασίωση, που δεν συνάδει με την ανθρώπινη φύση μας και τη θέση μας στον κοσμο. Το ζητούμενο είναι στο τέλος του 2021 να μετράμε περισσότερες ευχάριστες από δυσάρεστες αλλαγές. Να μπορούμε να λέμε : “καλά τα καταφέραμε και φέτος !”
Πίνακας : Rene Magritte, “The infinite recognition”, 1963