Τσαγκαράδα: Παντός καιρού

Θάλασσα θες; Εχει. Ορεινές διαδρομές; Παραδεισένιες. Ωραία χωριά; Είκοσι τέσσερα. Παραδοσιακή κουζίνα θες; Πεντανόστιμη. Και μονοπάτια διάσημα και πανέμορφα, και ξενώνες με χρώμα και άποψη. Το Πήλιο δύσκολα θα αφήσει παραπονεμένο ταξιδιώτη. Γι’ αυτό το αγαπούν όλοι. Η Τσαγκαράδα και η γειτονιά της είναι από τα πιο χαρακτηριστικά κομμάτια της πηλιορείτικης πολυμορφίας. Εχει εξαιρετικές παραλίες, γραφικότατους όρμους, καλοδιατηρημένα καλντερίμια, σπουδαία αρχιτεκτονική και μαγευτικά δάση. Αχ, αυτά τα δάση της… Οταν ο καλός Θεός έφτιαχνε το Πήλιο είχε φαίνεται μεγάλο περίσσευμα και σκόρπισε χωρίς φειδώ καστανιές και οξιές και βελανιδιές και φλαμουριές στην ανατολική πλευρά του βουνού. Και όταν ήρθαν εδώ οι άνθρωποι τον 16ο αιώνα, ανηφορίζοντας από τις ακτές της Φακίστρας και της Καραβοστασιάς για να φτιάξουν την Τσαγκαράδα, έχτισαν εκκλησίες για να δοξάζουν το όνομα του Θεού, αλλά, μεταξύ μας, μάλλον τους βγήκε η πίστη να κάνουν κατοικήσιμο το άγριο δάσος.
Η Τσαγκαράδα είναι το πιο αραιοκατοικημένο χωριό του Πηλίου. Είναι τέσσερις γειτονιές: οι Ταξιάρχες, η Αγία Κυριακή, ο Αγιος Στέφανος και η -ανέκαθεν κεντρικότερη- Αγία Παρασκευή. Μια ερμηνεία για το σκόρπισμα λέει ότι οι Τσαγκαραδιώτες επιχειρηματίες γυρίζοντας από την Αίγυπτο -όπου δραστηριοποιήθηκαν επιτυχώς στο εμπόριο καπνού και βαμβακιού από τον 19ο αιώνα- αγόραζαν μεγάλες ιδιοκτησίες και έχτιζαν τα αρχοντικά τους. Αργότερα, ολόγυρα δημιουργούνταν μικρότερα σπίτια και μετά ολόκληρες γειτονιές. Ετσι είναι και σήμερα. Εκεί που πας και βλέπεις μόνο καστανιές, τσουπ ξεφυτρώνει μια κρυμμένη γειτονιά. Τα περισσότερα είναι θαυμάσια σπίτια και συνδυάζουν νεοκλασικά στοιχεία με ανατολίτικα, αφού οι Αιγυπτιώτες κτήτορές τους αγαπούσαν τον εκλεκτικιστικό ρυθμό της εποχής.
Η χαρά του πεζοπόρου

Ο φίλος Δημήτρης μας είχε φάει τα αυτιά για τα όμορφα μονοπάτια της περιοχής. Ακολουθήσαμε το πιο διάσημο, από την Αγία Παρασκευή ώς την Νταμούχαρη. Υπέροχη και εύκολη διαδρομή (ευτυχώς μας μάζεψε ένα αυτοκίνητο και δεν κάναμε τη φρικτή ανηφόρα!) ώς τον γραφικότατο όρμο με τις πέτρινες φολιδωτές στέγες που ξεπηδούν μέσα από τον ελαιώνα.
Η Νταμούχαρη είναι το μοναδικό φυσικό και ασφαλές λιμάνι της ανατολικής ακτής του Πηλίου. Από εδώ γινόταν το εμπόριο των γύρω χωριών τα παλιά χρόνια. Και άλλες όμορφες παραλίες όμως έχει η περιοχή: τον κοσμοπολίτικο Αη Γιάννη, τη Φακίστρα, του Παπά Νερό, τον Μυλοπόταμο κι ένα σωρό ακόμη νόστιμους ορμίσκους.
Το χωριό Μούρεσι είναι και αυτό κάπως σκόρπιο, χαμένο μέσα στην πυκνή βλάστηση. Ο Κισσός όμως είναι το πιο συμπαγές χωριό της γειτονιάς. Και τι όμορφη πλατεία, ε; Γαργαλιστικές μυρωδιές από τα ταβερνεία μάς καλούν – ας δούμε πρώτα όμως την Αγία Μαρίνα, την πιο εντυπωσιακή εκκλησία της περιοχής. Οι τοιχογραφίες είναι του Κωνσταντίνου Παγώνη από τους Χιονάδες Ηπείρου. Σε έναν από τους ξύλινους τρούλους (είναι σκαλισμένοι εσωτερικά, αφού οι Τούρκοι τότε απαγόρευαν τρούλους στην περιοχή) υπάρχει ζωγραφισμένος ο Θεός! Το τέμπλο, από ξύλο φλαμουριάς, είναι ντυμένο με καθαρό χρυσό. Ντόπιο χρυσό, απ’ τον οποίο πήρε το όνομά του το χωριό. Χρυσός = Κ’σός, Κισσός. Τα μεταλλεία λειτουργούσαν ώς το 1890, όταν οι εργάτες ανατίναξαν τις στοές γιατί έμειναν απλήρωτοι.
Χορτάσαμε βόλτες στην Τσαγκαράδα και τη γειτονιά της. Οι πιο δραστήριοι της παρέας ανέβηκαν στα Χάνια για να κάνουν σνόουμπορντ (είχε ακόμη κάμποσο χιόνι), κάποιοι πιο θαρραλέοι πλατσούριζαν στο νερό και μάζευαν κοχύλια, όσο ο Σταύρος βουτούσε για ψαροτούφεκο νότια από τον Μυλοπόταμο. Δύο φίλες έψαχναν άλογα για να πάνε βόλτα σε παλιό πηλιορείτικο καλντερίμι. Το βράδυ, όλοι μαζί πίναμε κόκκινο κρασί, βλέπαμε φωτογραφίες και αφήναμε για λίγο τα σπετζοφάγια και τις πίτες για να δοκιμάσουμε ψαρονέφρι με σύκο και παγωτό κανταΐφι. Μόνο ένα μας στενοχώρησε: πώς να τα προλάβεις όλα στην Τσαγκαράδα σε ένα τετραήμερο;
Μη χάσετε…

• Αγία Μαρίνα Κισσού: Αν δείτε μια εκκλησία στο Πήλιο πρέπει να είναι αυτή! Εξαιρετικές τοιχογραφίες και ένα από τα ομορφότερα τέμπλα που έχει απάνω του από τον Νώε και τα ζώα της κιβωτού ώς την γοργόνα Τηθύ με τις δύο ουρές. Ναός του 1650.
• Νταμούχαρη on foot: Από τους γραφικότερους όρμους του Αιγαίου και η εικόνα του ψηλά από το καλντερίμι, μοναδική! Δυστυχώς, το χειμώνα όλα είναι νεκρά (να έρθετε καλοκαίρι και για το ξενοδοχείο Cleopatra’s Miramare: όλα τα λεφτά!).
• Φαγητό στο Αγνάντι: Ο σεφ Κωνσταντίνος Πάνος δημιουργεί μικρά θαύματα στο μικρό εστιατόριο στην πλατεία Ταξιαρχών της Τσαγκαράδας: ψαρονέφρι με σύκο και πράσο, κουνέλι με μανιτάρια τρομπέτες, πράσα με πλιγούρι και αρμπαρόριζα και άλλα πολλά.
• Πλατείες: Ολα τα χωριά και όλες οι γειτονιές έχουν μερικές από τις ομορφότερες πλατείες του Πηλίου, με μοναδική ατμόσφαιρα. Τοπ 5: Ταξιάρχες, Αγία Παρασκευή, Αγία Τριάδα Μούρεσι, Αγία Κυριακή, Κισσός.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Η Τσαγκαράδα απέχει 47 χλμ. από τον Βόλο (54 χλμ. αν έρθετε από Χάνια). Αν έρθετε μόνο για περπάτημα: ΚΤΕΛ Μαγνησίας, τηλ.: 24210-33.253.
ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Στην Τσαγκαράδα
12 (T/ 24260-48.894, www.12hotel.gr): Το ολοκαίνουργιο υπερπολυτελές ξενοδοχείο της Τσαγκαράδας. € € € .
Χαμένος Μονόκερως (T/ 24260-49.930, www.lostunicorn.com): Από τα πιο παλιά ξενοδοχεία, βρίσκεται στην πλατεία Αγίας Παρασκευής, είναι καλαίσθητο με πολύ καλό σέρβις.€ € € .
Ξενώνας της Ελλης (T/24260-49.278, www.elishouse.com): Με δύο σουίτες και τρία δωμάτια, είναι ιδανικό σπίτι για μεγάλες παρέες.
Αγλαΐδα (T/24260-49.097, www.aglaida-apartments.gr): Μεγάλο συγκρότημα χαμένο στη βλάστηση στη γειτονιά της Αγίας Κυριακής. € € € ..
Καστανιές (T/ 24260-49.135, www.kastanies.com): Εξαιρετική φιλοξενία σε αιγυπτιώτικο σπίτι του 1899.€ € € .
Αμανίτα (T/: 24260-49.707, www.amanita.gr): Ομορφα αναστηλωμένο αρχοντόσπιτο του 19ου αιώνα. € € .
Θαλλώ (T/: 24260-49.314): Ωραίο μικρό συγκρότημα με καταπράσινες αυλές. € € .
Στο Μούρεσι
Εινοσύφιλλον (T/: 24260-48.898, 24260-49.068): Υψηλής αισθητικής ξενώνας σε κτίριο του 1870, με θαυμάσια αυλή και πραγματικά σπουδαία φιλοξενία.
€ – έως 60 €
€ € – έως 110 €
€ € € – έως 200 €
€ € € € – από 200 € και άνω

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Στην Τσαγκαράδα
Αγνάντι: Κορυφαία δημιουργική κουζίνα.
Χαμένος Μονόκερως: Σπουδαίο εστιατόριο με δημιουργικές γεύσεις στον ομώνυμου ξενώνα.
Αλέκα: Στην κεντρική διασταύρωση της Αγίας Παρασκευής. Θαυμάσια ελληνική κουζίνα αλλά και πιο «πειραγμένα» πιάτα.
Στον Κισσό
Του Σοφοκλή η Κληματαριά: Εξαιρετικό ταβερνάκι, διάσημο για την κλασική πηλιορείτικη κουζίνα του (πίτες, σπετζοφάι, γίδα βραστή κ.λπ.).
Στο Μούρεσι
Βαγγέλης: Κλασικό στέκι των ντόπιων με φανατικούς θαμώνες. Εχει και μαγειρευτά, αλλά είναι περισσότερο γνωστό για τα ζουμερά κρεατικά του.
ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΣΤΟ ΠΗΛΙΟ
Τσαγκαράδα – Νταμούχαρη (μιάμιση ώρα), Κισσός – Μούρεσι (μιάμιση ώρα) και Νταμούχαρη – Φακίστρα (περίπου μία ώρα). Για πιο μεγάλες διασχίσεις, Χάνια – Κισσός (σχεδόν τρεις ώρες) και Μηλιές – Τσαγκαράδα (περίπου πέντε ώρες). Η σηματοδότηση γενικώς δεν είναι προσεγμένη και αν θέλετε μια ολοκληρωμένη εμπειρία επικοινωνήστε με τον οδηγό βουνού Δημήτρη Βαραλή, έναν από τους μεγαλύτερους γνώστες του Πηλίου (τηλ.: 24210-72.540, www.hellassmile.com).
ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Βόλτες με άλογα στην περιοχή της Τσαγκαράδας (σε παλιά μονοπάτια) οργανώνει ο Γιώργος Ρηγάκης (τηλ.: 6942060478).

ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ
Στην Τσαγκαράδα, στη γειτονιά των Ταξιαρχών, θα βρείτε το εξαιρετικό εργαστήρι τέχνης Εροτέρρα, με μοναδικά κεραμικά της Λίτσας Μαρίνου και γλυπτά και ζωγραφική του συγγραφέα Δημήτρη Μανίνη. Λίγο πιο κάτω, στην Ισκα, ο Νικόλας Μέλης δημιουργεί με υλικά από το βουνό πολλά νόστιμα αντικείμενα. Γλυκά, μαρμελάδες, βότανα και τα σχετικά θα πάρετε από το μαγαζάκι της Ομάδας Γυναικών Αγροτικού Συνεταιρισμού Ανηλίου και για λουλούδια θα πάτε στον Απόστολο Παπουτσή (πάνω στον κεντρικό δρόμο, έξω από το Μούρεσι).
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Κωδικός κλήσης: 24260
Δήμος Μουρεσίου: 49.238
Αστυνομία Τσαγκαράδας: 49.222
Αγροτικό Ιατρείο Τσαγκαράδας: 49.208