ΑΔΙΔΑΚΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1
«Νόµιζε µηδὲν εἶναι τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον· οὕτω γὰρ οὔτ’εὐτυχῶν ἔσει περιχαρὴς οὔτε δυστυχῶν περίλυπος. Χαῖρε µὲν ἐπὶ τοῖς συµβαίνουσι τῶν ἀγαθῶν, λυποῦ δὲ µετρίως ἐπὶ τοῖς γιγνοµένοις τῶν κακῶν, γίγνου δὲ τοῖς ἄλλοις µηδ΄ ἐν ἑταίροις ὤν κατάδηλος· ἄτοπον γὰρ τὴν µὲν οὐσίαν ἐν ταῖς οἰκίαις ἀποκρύπτειν, τὴν δὲ διάνοιαν φανερὰν ἔχοντα περιπατεῖν. Μᾶλλον εὐλαβοῦ ψόγον ἤ κίνδυνον· δεῖ γὰρ εἶναι φοβερὰν τοῖς µὲν φαύλοις τὴν τοῦ βίου τελευτήν, τοῖς δὲ σπουδαίοις τὴν ἐν τῷ ζῆν ἀδοξίαν. Μάλιστα µὲν πειρῶ ζῆν κατὰ τὴν ἀσφάλειαν· ἐάν δὲ ποτὲ σοι συµβῇ κινδυνεύειν, ζήτει τὴν ἐκ τοῦ πολέµου σωτηρίαν µετὰ καλῆς δόξης, ἀλλὰ µὴ µετ’ αἰσχρᾶς φήµης·».
Ἰσοκράτους “Πρὸς Δηµόνικον“, 42-43
Α. Μετάφραση: Να µεταφραστεί το κείµενο.
Μονάδες 20
Β. Ασκήσεις
1. α) Να γίνει χρονική αντικατάσταση των παρακάτω τύπων: γιγνοµένοις, ζῆν, ἀποκρύπτειν, ἔχοντα
β) Να γραφούν τα παραθετικά των επιθέτων και επιρρηµάτων: περιχαρής, µετρίως, φοβερός, καλός, αἰσχρός.
γ) φανερὰν διάνοιαν, αἰσχρᾶς φήµης, καλῆς δόξης: Να γραφούν τα ονοµατικά σύνολα στη δοτική και αιτιατική ενικού και πληθυντικού αριθµού.
Μονάδες 10
2. α) Νόµιζε . κατάδηλος: Να γραφούν οι λέξεις που έχουν θέση κατηγορουµένου και οι λέξεις στις οποίες αποδίδονται.
β) Να γραφεί και να χαρακτηριστεί ο υποθετικός λόγος.
Μονάδες 10
2
«Καὶ γὰρ τοι θάπτονται δηµοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώµης καὶ σοφίας καὶ πλούτου, ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέµῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιµαῖς καί τοὺς ἀθανάτους τιµᾶσθαι. Ἐγὼ µὲν οὖν αὐτοὺς καὶ µακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ µόνοις τούτοις ἀνθρώπων οἶµαι κρεῖττον εἶναι γενέσθαι, οἵτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωµάτων ἔτυχον, ἀθάνατον µνήµην διὰ τὴν ἀρετὴν αὐτῶν κατέλιπον · ὅµως δ. ἀνάγκη τοῖς ἀρχαίοις ἔθεσι χρῆσθαι καὶ θεραπεύοντας τὸν πάτριον νόµον ὀλοφύρεσθαι τοὺς θαπτοµένους».
Λυσίου “Ἐπιτάφιος τοῖς Κορινθίων βοηθοῖς”, 80-81
Α. Μετάφραση: Να µεταφραστεί το κείµενο.
Μονάδες 20
Β. Ασκήσεις
1. α) Να γραφούν στις πλάγιες πτώσεις ενικού και πληθυντικού αριθµού τα ονοµατικά σύνολα: τοῖς ἀρχαίοις ἔθεσι, τόν πάτριον νόµον, τῶν θνητῶν σωµάτων, τήν ἀθάνατον µνήµην
β) τίθενται: Να γραφεί το β΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα και αορίστου β΄ ενεργητικής και µέσης φωνής σε όλες τις εγκλίσεις.
γ) κατέλιπον, ἔτυχον, γενέσθαι: Να γίνει χρονική αντικατάσταση.
Μονάδες 10
3
Ἐπεὶ δὲ ταῦτα ἐπύθοντο οἱ Λακεδαιµόνιοι, τὸν µὲν ἁρµοστὴν τὸν ἐγκαταλιπόντα τὴν ἀκρόπολιν καὶ οὐκ ἀναµείναντα τὴν βοήθειαν ἀπέκτειναν, φρουρὰν δὲ φαίνουσιν ἐπὶ τοὺς Θηβαίους. Καὶ Ἀγησίλαος µὲν λέγων ὅτι ὑπὲρ τετταράκοντα ἀφ. ἥβης εἴη, καὶ ὥσπερ τοῖς ἄλλοις τοῖς τηλικούτοις οὐκέτι ἀνάγκη εἴη τῆς ἑαυτῶν ἔξω στρατεύεσθαι, οὕτω δὴ καὶ βασιλεῦσι τὸν αὐτὸν νόµον ὄντα ἀπεδείκνυε. Κἀκεῖνος µὲν δὴ λέγων ταῦτα οὐκ ἐστρατεύετο. Οὐ µέντοι τούτου γ. ἕνεκεν κατέµεινεν, ἀλλ. εὖ εἰδὼς ὅτι εἰ στρατηγοίη, λέξοιεν οἱ πολῖται ὡς Ἀγησίλαος, ὅπως βοηθήσειε τοῖς τυράννοις, πράγµατα τῇ πόλει παρέχοι. Εἴα οὖν αὐτοὺς βουλεύεσθαι ὁποῖόν τι βούλοιντο περὶ τούτων.
Ξενοφῶντος “Ἑλληνικά” (Ε, 4, 13-14)
Λεξιλόγιο
πυνθάνοµαι = πληροφορούµαι
φρουράν φαίνω = κηρύσσω πόλεµον
ἥβη = εφηβεία
πράγµατα παρέχω τινὶ = ενοχλώ κάποιον
εἴα (παρατ. του ἐάω-ῶ) = επιτρέπω, αφήνω
Ασκήσεις
1. α) τὸν µὲν ἁρµοστὴν τὸν ἐγκαταλιπόντα τὴν ἀκρόπολιν, β) τὸν αὐτὸν νόµον ὄντα ἀπεδείκνυε, γ) Κἀκεῖνος µὲν δὴ λέγων ταῦτα οὐκ ἐστρατεύετο: Να µεταφέρετε τα χωρία στον πληθυντικό αριθµό.
4
Τίνας οὖν καλῶ πεπαιδευµένους, ἐπειδὴ τὰς τέχνας καὶ τὰς ἐπιστήµας καὶ τὰς δυνάµεις ἀποδοκιµάζω; Πρῶτον µὲν τοὺς καλῶς χρωµένους τοῖς πράγµασι τοῖς κατὰ τὴν ἡµέραν ἑκάστην προσπίπτουσι, καὶ τὴν δόξαν ἐπιτυχῆ τῶν καιρῶν ἔχοντας καὶ δυναµένην ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ στοχάζεσθαι τοῦ συµφέροντος. ἔπειτα τοὺς πρεπόντως καὶ δικαίως ὁµιλοῦντας τοῖς ἀεὶ πλησιάζουσι, καὶ τὰς µὲν τῶν ἄλλων ἀηδίας καὶ βαρύτητας εὐκόλως καὶ ῥᾳδίως φέροντας, σφᾶς δ’ αὐτοὺς ὡς δυνατὸν ἐλαφροτάτους καὶ µετριωτάτους τοῖς συνοῦσι παρέχοντας.
Ἰσοκράτους “Παναθηναϊκός“, 30 – 31
Λεξιλόγιο
προσπίπτω = πίπτω επί τινος, προσκρούω, επιτίθεµαι, εφορµώ
δόξαν ἐπιτυχῆ = κρίση φωτεινή, πετυχηµένη γνώµη, άποψη
τοῖς συνοῦσι (σύν + εἰµί) = είµαι µαζί µε κάποιον, συναναστρέφοµαι κάποιον
Ασκήσεις
1. α) Να τοποθετήσετε τις λέξεις που δίνονται στη σωστή θέση του πίνακα και να συµπληρώσετε τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθµό: τίνας, (τὰς) δυνάµεις, (τὰς) βαρύτητας, τοῖς πράγµασι, (τὴν) ἐπιτυχῆ, σφᾶς αὐτοὺς
β) πρῶτον: Να γράψετε το απόλυτο, το πολλαπλασιαστικό, το ουσιαστικό και το επίρρηµα του αριθµητικού.
γ) καλῶς, ῥᾳδίως, δικαίως: Να γράψετε τους άλλους βαθµούς των επιρρηµάτων.