Η συλλαβική αύξηση όταν είναι άτονη παραλείπεται:
π.χ. έπαιζα αλλά παίζαμε, έτρεχαν ή τρέχανε.
λάθος | σωστό |
παρεσκεύασα εδικαιώθηκα |
παρασκεύασα δικαιώθηκα |
Πολλά λάθη γίνονται από το μπέρδεμα δημοτικής και καθαρεύουσας.
1. στο νόημα, π.χ. «Οι Άραβες κατάλαβαν μεγάλο μέρος του εδάφους» (δηλαδή κυρίευσαν)
Ενεστ. καταλαβαίνω Ενεστ. καταλαμβάνω |
Αορ. κατάλαβα Αορ. κατέλαβον |
(= κατανοώ, δημοτική) (= κυριεύω, καθαρεύουσα) |
2. στους μορφολογικούς τύπους
ενδιάμεσος τύπος | δημοτική | καθαρεύουσα |
συνεζητήθηκε συνεπληρώθηκε ακυρώθησαν επεβλήθηκε επροτάθηκε επεκτάθη |
συζητήθηκε συμπληρώθηκε ακυρώθηκαν επιβλήθηκε προτάθηκε επεκτάθηκε |
συνεζητήθη συνεπληρώθη ηκυρώθησαν επεβλήθη επροτάθη επεξετάθη |
Είναι λάθος η χρήση της αύξησης στην προστακτική.
Η αύξηση μπαίνει και στην αρχαία και στη νέα ελληνική μόνο στην οριστική και μόνο στους παρελθοντικούς χρόνους.
ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΕΣ | ΣΩΣΤΕΣ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΕΣ |
παρήγγειλέ μου | παράγγειλέ μου |
επανέλαβέ το | επανάλαβέ το |
ανέβαλέ το | ανάβαλέ το |
ήλεγξέ το | έλεγξέ το |
υπέγραψέ το | υπόγραψέ το |
μετέφρασέ το | μετάφρασέ το |
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
(που δείχνουν ότι οι γλωσσολόγοι έχουν δίκιο όταν απορρίπτουν τις ρυθμιστικές αντιλήψεις για το σωστό και το λάθος)
Η γλώσσα δεν κατασκευάζεται ούτε καθορίζεται πάντα από γραμματικούς κανόνες αλλά από το λαό που τη χρησιμοποιεί.
έτσι: ανεβαίνω, ανέβα, κατεβαίνω, κατέβα
σύμφωνα με τον κανόνα θά ‘πρεπε να λέμε: αναβαίνω, ανάβα, καταβαίνω, κατάβα, κάτι που ούτε ανεκτό γίνεται ούτε υπάρχει στη γλώσσα μας.
Πολλά γλωσσικά λάθη έχουν επικρατήσει και είναι αποδεκτά.
σχηματική παρουσίαση των σελίδων 171- 175 από το βιβλίο του Α.Β. Μουμτζάκη, Η γλώσσα μας και τα προβλήματά της, Δράμα, Ηχώ της Δράμας