ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΑ -ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΛΕΞΕΩΝ
ΣΥΓΚΟΠΗ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ
1. Στον δόκιμο γραπτό λόγο αποφεύγεται η συγκοπή λέξεων. Γράφουμε:
Θεσσαλονίκη, δεσποινίς, λογαριασμός, κεφάλαιο, δηλαδή, Φεβρουάριος, Παλαιά Διαθήκη, βορειοανατολικός άνεμος – όχι: Θεσσ/νίκη, δ/νις, λ/σμος, κεφ., δηλ., Φεβρ. Π.Δ., Β.Α.
2. Από τις καθιερωμένες βραχυγραφίες χρησιμοποιούμε μέσα στο κείμενο μόνο τις: κτλ. (και τα λοιπά), π.χ. ή λ.χ. (παραδείγματος χάρη ή λόγου χάρη), π.Χ., μ.Χ. (προ Χριστού, μετά Χριστό), π.μ., μ.μ. (προ μεσημβρίας, μετά μεσημβρία – προς θεού όχι: μετά μεσημβρίας).
Όλες τις άλλες καθιερωμένες βραχυγραφίες τις χρησιμοποιούμε μόνον ως στοιχεία παραπομπών, όχι μέσα σε συνεχές κείμενο. Γράφουμε:
τα χειρόγραφα του Αγίου Όρους – όχι: τα χγ. του Αγίου Όρους· το εμβαδόν του τριγώνου – όχι: το εμβ. του τριγώνου· ο Σεφέρης ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτωρ – όχι επίτιμος δρ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στις παραπομπές οι καθιερωμένες βραχυγραφίες γράφονται ως εξής: βλ. = βλέπε, πρβ. = παράβαλε, σ. = σελίδα, στ. = στίχος, σημ. = σημείωση, κεφ. = κεφάλαιο, τομ. = τόμος, ο.π. = όπου παραπάνω ή όπου παραπέμψαμε, κ.ε. = και εξής, χγ. = χειρόγραφο.
3. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούμε μέσα στο κείμενο τακτικό αριθμητικό με αραβικό αριθμό, προσθέτουμε ή τη συλλαβή -ος-η-ο ή μία τελεία. Γράφουμε:
εικοστός αιώνας, εν ανάγκη μόνον: 20ός αιώνας ή 20. αιώνας.
Όταν μία χρονολογία θεωρείται αβέβαιη, προτάσσουμε στον αραβικό αριθμό ερωτηματικό: ;470 π.Χ.
4. Στην περίπτωση που θέλουμε να δηλώσουμε το περίπου μιας χρονολογίας, προτάσσουμε στον αραβικό αριθμό το μεικτό αριθμητικό σημείο ±: ± 470 πΧ (περίπου το 470 π.Χ.) ή, με λατινική ορολογία, CIRCA 470 π.χ.
ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
1. Οταν έχουμε διπλομορφία ή πολυμορφία μιας λέξης, προτιμούμε τον λιγότερο αλλαγμένο, δόκιμο νεοελληνικό τύπο της.
Στον επιστημονικό και δημοσιογραφικό λόγο λέμε και γράφουμε:
ακόμη – όχι: ακόμα· μέσα – όχι: μες· εμπρός – όχι: μπρος· έξαφνα ή ξαφνικά – όχι: άξαφνα ή ξάφνου· τουλάχιστον – όχι: τουλάχιστο· πιθανόν (επίρρημα) – όχι: πιθανό· μόνο ή μόνον – όχι: μονάχα·
εβδομάδα – όχι: βδομάδα· ξυράφι – όχι: ξουράφι· βαλανιδιά – όχι: βελανιδιά· βελόνη -όχι: βελόνα· μάγειρας ή μάγειρος – όχι: μάγερας· δεσποινίς – όχι: δεσποινίδα· ανεμώνη -όχι: ανεμώνα· κορυφή – όχι: κορφή· βοή – όχι: βουή·
υψηλός και ψηλός – όχι: αψηλός· καρδιακός και εγκάρδιος – όχι: γκαρδιακός· γεμάτος -όχι: γιομάτος· ακέραιος – όχι: ακέριος·
εξομολογώ – όχι: ξομολογώ· αποστέλλω – όχι: ξαποστέλνω· απαθανατίζω – όχι: αποθανατίζω· διασαφώ (και διασάφηση) – όχι: διασαφηνίζω (και διασαφήνιση).
Οι προηγούμενοι κανόνες δεν ισχύουν κατ’ ανάγκη στη λογοτεχνική γλώσσα, η οποία συχνά δείχνει προτίμηση σε συγκεκομμένους ή ιδιωματικούς τύπους.
2. Οι προηγούμενοι κανόνες δεν ισχύουν και σε στερεότυπα λεκτικά σχήματα (παροιμίες, γνωμικά και τα όμοια), τα οποία λέγονται και γράφονται με την καθιερωμένη τους μορφή.
πίσω μπρος – όχι: πίσω εμπρός· γκαρδιακός φίλος – όχι: εγκάρδιος φίλος· ξαποστέλνω (διώχνω) κάποιον – όχι: αποστέλλω κάποιον· ξαστοχώ (ξεχνώ) – όχι: αστοχώ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Όταν φιλοξενούμε στον γραπτό λόγο παραθέματα από κείμενα της αρχαίας, της καθαρεύουσας και της δημοτικής, διατηρούμε τη μορφή των λέξεων ως έχει.