Αρχαίοι Φίλιπποι: Διαχρονική κοιτίδα πολιτισμού

Read Time:16 Minute, 40 Second

Ιστορία με αφετηρία το 5.000 π.Χ.
Στην περιοχή των Φιλίππων οργανωμένη ζωή υπήρξε πολύ πριν από τον βασιλιά Φίλιππο – ήδη από την προϊστορική εποχή. Αφετηρία θεωρείται το 5.000 π.Χ. και η ανθρώπινη παρουσία συνεχίστηκε αδιάλειπτα ως την πρώιμη εποχή του σιδήρου (μεταξύ 1050 και 700 π.Χ.).

Η Βασιλική Α’, στο βόρειο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου, ήταν η πρώτη εκκλησία που ανασκάφηκε. Εχει εντυπωσιακό άμβωνα στο κέντρο και πιθανότατα εδώ βρισκόταν ο θρόνος του επισκόπου.

Ο οικισμός εκείνος εγκαταλείφθηκε για να αναπτυχθεί ένας άλλος πιο δυτικά, στην κορυφή του οχυρού λόφου.
Το 360 π.Χ., στην ακρόπολη αυτή, Θάσιοι με αρχηγό τον Καλλίστρατο ίδρυσαν την αποικία των Κρηνιδών. Η οποία βρισκόταν πάνω στον μόνο δρόμο που ένωνε το εσωτερικό της αρχαίας Θράκης με τα παράλια και περνούσε ανάμεσα στους πρόποδες του Ορβήλου όρους και στα έλη.

Οι πληροφορίες σχετικά με την πόλη που ίδρυσε ο Φίλιππος είναι λίγες σε σχέση με εκείνες των επόμενων περιόδων, επειδή τα μνημεία που έχουν ανασκαφεί ανήκουν κυρίως στους ρωμαϊκούς και παλαιοχριστιανικούς χρόνους.

Ετσι κατάφεραν να εξασφαλίσουν στη Θάσο πρόσβαση σε γεωργικά προϊόντα, σε ξυλεία και στα ορυχεία του Παγγαίου. Μόλις 5 χρόνια αργότερα, φοβούμενοι τις θρακικές φυλές της περιοχής, προσέφυγαν για προστασία στον βασιλιά Φίλιππο Β’, ο οποίος κατέλαβε την πόλη το 356 π.Χ., την οχύρωσε, τη μετονόμασε και εγκατέστησε εκεί Μακεδόνες αποίκους.
Χάρη στα νέα ορυχεία χρυσού που ανακαλύφθηκαν σε κοντινή περιοχή, η πόλη απέκτησε ισχυρή οικονομία.
Μετά μια περίοδο παρακμής, επανήλθε στο προσκήνιο το 42 μ.Χ., όταν έγινε εδώ η περίφημη μάχη των Φιλίππων ανάμεσα στους ρωμαϊκούς στρατούς των δημοκρατικών του Βρούτου και του Κάσσιου και των συνεχιστών της πολιτικής του Ιουλίου Καίσαρα, Οκταβιανού και Αντώνιου (όπου ηττήθηκαν οι δημοκρατικοί).
Οι Φίλιπποι μετατράπηκαν σε αυτοκρατορική αποικία και τόπο εγκατάστασης βετεράνων στρατιωτικών. Μεταξύ 49-50 μ.Χ. η παράδοση προσθέτει στην ιστορία τους ένα σημαντικό, για τους χριστιανούς, γεγονός: την άφιξη του Αποστόλου Παύλου. Με την επικράτηση του χριστιανισμού τον 4ο αιώνα, στα σημεία όπου βρίσκονταν κατεστραμμένα δημόσια κτίρια υψώθηκαν μεγαλόπρεποι χριστιανικοί ναοί (τρεις από τους οποίους υπάρχουν σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο) και οι Φίλιπποι έγιναν προσκυνηματικό κέντρο.
Η παρακμή ξεκίνησε στο τέλος του 6ου αιώνα και στις αρχές του 7ου, επειδή οι κάτοικοι δεν είχαν πλέον τη δυνατότητα να αναστηλώσουν τα κτίρια που έπληξαν καταστροφικοί σεισμοί.
Οι σλαβικές επιδρομές χειροτέρεψαν την κατάσταση κι έτσι πολλοί εγκατέλειψαν την πόλη, που τελικά ερήμωσε τον 14ο αιώνα με την εμφάνιση των Τούρκων.
Από το αρχαίο θέατρο στη «φυλακή του απόστολου Παύλου»
Η παλιά εθνική οδός, αν και δεν χρησιμοποιείται πια, χωρίζει τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων σχεδόν στη μέση. Οι πληροφορίες σχετικά με την πόλη που ίδρυσε ο Φίλιππος είναι λίγες σε σχέση με τις πόλεις των επόμενων περιόδων, επειδή τα μνημεία που έχουν ανασκαφεί ανήκουν κυρίως στους ρωμαϊκούς και παλαιοχριστιανικούς χρόνους.
Οι αρχαιολόγοι έχουν διακρίνει το βόρειο από το νότιο τμήμα. Στο πρώτο εντάσσεται το θέατρο του 4ου αιώνα, που έκτισε πιθανότατα ο Φίλιππος, ιερά, η Βασιλική Α’ (5ου-6ου αιώνα), η λεγόμενη φυλακή του Αποστόλου Παύλου και η Βασιλική Γ’ (4ος -6ος αιώνας).
Στο δεύτερο τμήμα υπάρχουν ίχνη της θεωρούμενης ως Εγνατίας οδού και τα δημόσια κτίρια της πόλης, η περίφημη Βασιλική Β’, το Οκτάγωνο, το Επισκοπείο, το Βαλανείο.
Ψηλά πάνω στον λόφο βρίσκεται η Ακρόπολη και στο εσωτερικό της ο τετράπλευρος πύργος των υστεροβυζαντινών χρόνων. Γύρω του υπάρχει βυζαντινό τείχος θεμελιωμένο πάνω σ’ εκείνο της εποχής του Φιλίππου.
Το τείχος ξεκινώντας από εδώ περιέκλειε τμήμα της πεδιάδας. Η περίμετρός του έφτανε τα 3,5 χλμ. και είχε ισχυρούς πύργους. Για να ανέβετε εδώ από το μονοπάτι θα χρειαστείτε περίπου 45 λεπτά.
Στο βόρειο τμήμα. Το αρχαίο θέατρο είναι αυτό που θα δείτε πρώτο μπαίνοντας στον αρχαιολογικό χώρο. Εχει γίνει ακόμη πιο διάσημο τα τελευταία χρόνια χάρη στα πολιτιστικά δρώμενα που διοργανώνονται εδώ, με σημαντικότερο το φεστιβάλ αρχαίου δράματος.
Το εντυπωσιακό μνημείο είναι από τα αρχαιότερα οικοδομήματα της πόλης, ενώ παρεμβάσεις έγιναν από τους Ρωμαίους για να χρησιμοποιηθεί ως αρένα. Η αποκατάσταση που έγινε το 1950, πάντως, το έχει… ενισχύσει με μεγάλες δόσεις μπετόν – κάτι που αλλοιώνει την εικόνα του.
Το επόμενο αξιόλογο μνημείο μπροστά στο οποίο θα βρεθείτε είναι η Βασιλική Α’ με εγκάρσιο κλίτος και μεγαλοπρεπή γλυπτικό διάκοσμο. Είναι η πρώτη εκκλησία που ανασκάφηκε και το συγκρότημά της είναι τεράστιο. Μετά την καταστροφή της, στη νοτιοδυτική άκρη του αιθρίου χτίστηκε παρεκκλήσι κάτω από το οποίο υπάρχει μια δεξαμενή: η παράδοση λέει πως ήταν η φυλακή του Αποστόλου Παύλου και είχε μετατραπεί σε χώρο λατρείας.
Τα τενάγη
Αιώνες πριν, οι απέραντες εκτάσεις που αντικρίζετε γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων και ονομάζονται τενάγη, ήταν έλος. Η πιο αξιόλογη προσπάθεια για την αποξήρανσή τους -εκτός από αυτήν που έγινε το 1930 για να μοιραστούν αγροτικοί κλήροι στους πρόσφυγες -ανήκει στον Φίλιππο Β’ βασιλιά της Μακεδονίας, τον 4ο αιώνα π.Χ. Κι αυτό γιατί έγκαιρα αντιλήφθηκε ότι η νέα πόλη που δημιούργησε και βάφτισε δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί όσο τα έλη έφταναν στις παρυφές της και εξαφάνιζαν την καλλιεργήσιμη γη.
FAST INFO
H Βασιλική Γ’
Στη Βασιλική Γ’ η ανασκαφή συνεχίζεται κι έτσι δεν είναι επισκέψιμη. Είναι μακρόστενη, με 3 κλίτη. Εχει πολυτελή μαρμαροθετήματα δαπέδου και ενδιαφέροντα γλυπτικό διάκοσμο. Στα μέσα του 6ου αιώνα το μνημείο καταστράφηκε από σεισμό.
Το ανακαινισμένο μουσείο
Το αρχαιολογικό μουσείο των Φιλίππων έχει ανακαινιστεί εκ βάθρων και έχει γίνει επανέκθεση των εκθεμάτων. Με τη νέα του μορφή ο επισκέπτης περνάει πρώτα από τα προϊστορικά εκθέματα και ανεβαίνοντας στον όροφο βλέπει τα παλαιοχριστιανικά, με αναφορά στις πράξεις των Αποστόλων και την εικόνα του Αποστόλου Παύλου, με επιγραφές, μαρμάρινα μέλη και εκκλησιαστικά έπιπλα. (τηλ. 2510 516251).
Βασιλική Β’: Η «δίδυμη» της Αγιά-Σοφιάς
Το πιο διάσημο μνημείο του νότιου τμήματος του αρχαιολογικού χώρου είναι η επιβλητική Βασιλική Β΄. Ωστόσο, πριν φτάσετε σ’ αυτήν, θα περπατήσετε για λίγο σε έναν δρόμο που θεωρείται τμήμα της Εγνατίας οδού και θα βρεθείτε στη ρωμαϊκή Αγορά.
Η αρχαιότερη φάση της χρονολογείται στον 1ο αιώνα μ.Χ. και φτιάχτηκε πάνω σε κτίρια της πόλης των ελληνιστικών και πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων. Αποτελούσε το διοικητικό κέντρο της τότε πόλης και υπήρχαν ναοί, δικαστήρια, βιβλιοθήκη, καταστήματα – τα ερείπια των οποίων θα δείτε γύρω.
Η ελληνιστική Αγορά, στον χώρο της οποίας θα περπατήσετε κατευθυνόμενοι προς τη Βασιλική Β’, έχει αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό ακριβώς λόγω της ανέγερσης της εκκλησίας, γύρω στο 550.
Η εκκλησία είναι χτισμένη στα πρότυπα της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης. Εχει τέσσερις μεγάλους πεσσούς πάνω στους οποίους στηριζόταν ο τρούλος και δυο σειρές από κιονοστοιχίες.
Ο τρούλος κατέρρευσε πριν ολοκληρωθούν οι εξωραϊστικές εργασίες των εσωτερικών χώρων και έτσι απέμειναν οι επιβλητικοί πλαϊνοί τοίχοι. Ξεχωριστά χαρακτηριστικά της αποτελούν οι κίονες και η ποιότητα της γλυπτικής, με το τρυπάνι που δημιουργεί ένα πλέγμα από φύλλα που θυμίζουν πλεκτό. Η αναστήλωση του μνημείου έγινε το 1995-6. Πίσω από τη Βασιλική Β’ θα διακρίνετε ίχνη της παλαίστρας του 2ου μ.Χ αιώνα και τις βεσπασιανές (δημόσιες τουαλέτες) που σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση.
Στο Οκτάγωνο. Το συγκρότημα του Οκταγώνου βρίσκεται σε διπλανό χώρο και έχει δική του περίφραξη και φύλαξη. Ενα κίτρινο τόξο θα σας δείξει τον δρόμο προς τη λεγόμενη τρίκλιτη στοά του Οκταγώνου. Είναι ο μητροπολιτικός ναός των Φιλίππων με τα προσκτίσματά του, αφιερωμένος στον Απόστολο Παύλο.
Ως πυρήνα έχει τον καμαροσκεπή τάφο των ελληνιστικών χρόνων, δίπλα από τον οποίο ιδρύθηκε μεταξύ 312-343 μ.Χ. ο πρώτος χριστιανικός ευκτήριος οίκος της πόλης. Περί το 400 μ.Χ. τον αντικατέστησε ο μεγάλος οκτάγωνος ναός που διατηρήθηκε ως τον 7o αιώνα. Είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά Οκτάγωνα με δύο άμβωνες – κάτι που είναι σπάνιο, όπως και το σύνθρονο που βρίσκεται δεξιά από τα ψηφιδωτά με τα λατρευτικά και τα φυτικά ή ζωικά σύμβολα. Πάνω από το Οκτάγωνο είναι το λεγόμενο συγκρότημα του Βαπτιστηρίου και μία λάρνακα που κάποιοι θεωρούν τάφο του Αποστόλου Παύλου.
Το Βαπτιστήριο τροφοδοτούσε με ζεστό νερό το Βαλανείο (λουτρό), που είχε γύρω του βοηθητικά διαμερίσματα και τους τρεις οίκους: τον ψυχρό, τον μέσο θερμό και τον έσω θερμότερο (η ίδρυσή του θεωρείται πως έγινε στα χρόνια του Αυγούστου, 31 π.Χ. με 14 μ.Χ.).
Δεξιά από το Βαπτιστήριο βρίσκεται ένα μεγάλο κτίσμα που θεωρείται το Επισκοπείο και είναι κτισμένο πάνω σε προγενέστερο κτίριο της ρωμαϊκής περιόδου.
Δράμα
Πόλη του νερού και του πράσινου
Η πόλη απλώνεται κάτω από τις κορυφές του Φαλακρού. Με ανθρώπους φιλόξενους, πάρκα και ζωντανές γειτονιές, σε κερδίζει από τον πρώτο περίπατο. Ο πιο εμπορικός δρόμος είναι η Ελ. Βενιζέλου, πάντα πολύβουη τα πρωινά και πάντα γεμάτη κόσμο και αυτοκίνητα. Πάνω στον δρόμο αυτό βρίσκεται ένα σημαντικό αξιοθέατο της πόλης – η βυζαντινή εκκλησία των Ταξιαρχών Μιχαήλ – Γαβριήλ, μονόχωρη βασιλική με ορθογώνιο σχήμα.
Επίσης, η Μητρόπολη με τον ωραίο ξυλόγλυπτο διάκοσμο και εικόνες του 19ου αι. Δίπλα της διατηρείται τμήμα της παλιάς Μητρόπολης του 1834.
Στην άλλη πλευρά της Βενιζέλου ξεχωρίζει ένα κτίριο του 1890 όπου στεγάζεται η Ενωση Κυριών Δράμας. Κοντά του βρίσκεται η έδρα του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, το ανακαινισμένο σινεμά «Ολύμπια».
Από εδώ μπορείτε να περπατήσετε προς την εκκλησία της Αγίας Σοφίας ή προς το Εκκλησιαστικό Μουσείο και το κτίριο των Εκπαιδευτηρίων Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Δράμας, του 1908.
Η Αγία Σοφία είναι το πιο παλιό κτίριο στη Δράμα και από τους πιο ωραίους ναούς στην Ελλάδα. Η ανέγερσή του τοποθετείται στην ίδια περίοδο που κτίστηκαν τα βυζαντινά τείχη της πόλης (10ος αιώνας). Ο κυρίως ναός βρίσκεται ένα μέτρο κάτω από τη γη και μοιάζει με κατακόμβη. Στην είσοδο υπάρχει η τοιχογραφία της Δευτέρας Παρουσίας του 1917.
Πιθανότατα ο ναός να ήταν καθολικό παλιού μοναστηριού στο σημείο αυτό (μονή Κοίμησης της Θεοτόκου). Δίπλα στην εκκλησία σώζεται τμήμα των βυζαντινών τειχών και το «παλιό ρολόι», ένας πύργος χαμένος μέσα στο πράσινο.
Το πράσινο αποτελεί ένα από τα σημεία που κάνουν την πόλη αυτή να ξεχωρίζει και θα το απολαύσετε στο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας που εκτείνεται σε 60 στρέμματα. Το νερό και τα κάθε είδους φυτά και δέντρα είναι, φυσικά, τα κυρίαρχα στοιχεία του. Υπάρχουν μικρές λίμνες με πάπιες, κύκνους, χήνες και ψάρια και τρεις μικροί καταρράκτες κυλούν τα νερά τους κάτω από τη σκιά των αιωνόβιων δέντρων.
Διαμορφωμένα μονοπάτια και ξύλινα γεφυράκια προσφέρονται για απολαυστικούς περιπάτους. Στο κέντρο του πάρκου υψώνεται το μνημείο που είναι αφιερωμένο στους 1.200 εβραίους οι οποίοι συνελήφθησαν εδώ στις 3 Μαρτίου του 1943 και η καπναποθήκη του Γιοζέφ Φαρατζή, όπου κλείστηκαν πριν από τη σύλληψή τους. Στον ευρύτερο χώρο του πάρκου υπάρχουν επίσης παραδοσιακοί νερόμυλοι και καπναποθήκες του μεσοπολέμου. Ξεχωρίζουν ο παλιός μουσουλμανικός μύλος του Ζώνκε και η μεγάλη καπναποθήκη του Ελβετοεβραίου καπνεμπόρου Ερμαν Σπίρερ.
Η οδός Πατριάρχου Διονυσίου οδηγεί στον άλλο χώρο πράσινου, τον Δημοτικό Κήπο, επίσης με μικρές λίμνες και ποτάμι. Απέναντι από τον κήπο απλώνεται η λεγόμενη «παραλία» της πόλης γεμάτη καφε-μπαρ.
Στην αρχή της οδού Εθνικής Αμύνης, κοντά στην έξοδο προς Καβάλα ξεχωρίζει το κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού, κτισμένο το 1875 από Γάλλους μηχανικούς. Αξίζει να περπατήσετε στη σιδερένια γέφυρα δίπλα στον σταθμό για να δείτε τους παλιούς συρμούς.
FAST INFO

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας καλύπτει χρονολογικά την ανθρώπινη παρουσία στον νομό από τη Μέση Παλαιολιθική Εποχή με τα ίχνη ζωής των παλαιολιθικών κυνηγών στο σπήλαιο Πηγών του Αγγίτη, μέχρι τους νεότερους χρόνους. Αποτελείται από τρεις αίθουσες στις οποίες ξεχωρίζουν η αναπαράσταση νεολιθικής κατοικίας με ευρήματα που περιγράφουν τις δραστηριότητες του νεολιθικού ανθρώπου, γλυπτά, κεραμική και νομίσματα από τους παλαιο?χριστιανικούς, βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους. Στην τρίτη αίθουσα, ένα στεγασμένο αίθριο θα δείτε γλυπτά από τους αρχαίους χρόνους μέχρι την τουρκοκρατία και αναθηματικά μνημεία που συνδέονται με τη λατρεία διαφόρων θεών του ελληνορωμαϊκού πάνθεου και των τοπικών θεοτήτων, με ιδιαίτερη αναφορά στον Διόνυσο και επιτύμβια μνημεία. (Ανοικτό καθημερινά εκτός Δευτέρας, 8:30 – 15:00, τηλ. 25210 31365).
Το Εκκλησιαστικό Μουσείο στεγάζεται στο κτίριο του Επισκοπικού Μεγάρου Δράμας. Φιλοξενεί εικόνες λαϊκών αγιογράφων οι περισσότερες από τις οποίες είναι του 18ου αι. Το ωραιότερο και παλαιότερο έκθεμα είναι δύο εικόνες της Παναγίας και του Χριστού που θεωρούνται του 13ου αιώνα. (τηλ. 25210 32362).
Το Λαογραφικό Μουσείο θεμελιώθηκε το 1979 και είναι μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Στεγάζει μια πλούσια λαογραφική συλλογή.

Οι καπναποθήκες
Οπως και στην Καβάλα έτσι και στη Δράμα οι καπναποθήκες δίνουν μια ιδιαίτερη ταυτότητα στην πόλη και μαρτυρούν την ευημερία της στο τέλος του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού. Η καλλιέργεια του καπνού ήταν η κύρια ασχολία των κατοίκων του κάμπου της Δράμας και βασικός παράγοντας για την οικονομική της ανάπτυξη από το 1800 και μετά. Από τη συνολική έκταση της καλλιεργήσιμης γης, τα 80.000 στρ. (σχεδόν το 1/7) αφιερώνονταν αποκλειστικά στην καλλιέργεια του καπνού.
Το 1874 κτίστηκε το πρώτο καπνομάγαζο, του Ι. Αναστασιάδη, στην περιοχή των πηγών (σημερινό πάρκο Αγ. Βαρβάρας) και γύρω στα 1880 οι καπναποθήκες του γαλλικού μονοπωλίου καπνού. Λόγω της παραγωγής και της εμπορίας καπνού ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε και το 1895 κατασκευάστηκε από Γάλλους μηχανικούς ο σιδηροδρομικός σταθμός που βελτίωσε τη σύνδεση της Δράμας με το λιμάνι της Καβάλας. Εκείνη την περίοδο η Δράμα ήταν συνδεδεμένη με όλα τα κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η χρυσή εποχή για τον καπνό ήταν μεταξύ 1925-1928 και 1934-1939, τότε που 13.000 οικογένειες καλλιεργούσαν περισσότερα από 100.000 στρέμματα. Στις αρχές του 20ού αιώνα κτίστηκαν και οι μεγάλες καπναποθήκες γύρω από τις πηγές, καθώς σ’ εκείνο το σημείο υπήρχε η απαραίτητη υγρασία για τη φύλαξη και την επεξεργασία του καπνού.
Οταν αυξήθηκαν οι ανάγκες για την επεξεργασία του καπνού, κτίστηκαν και σε άλλα σημεία της πόλης καπναποθήκες που διασώζονται μέχρι σήμερα: είναι μεγάλες, φτιαγμένες από πέτρα και τούβλο, με σιδερένιες πόρτες, κεπέγγια, υπόγεια και μεγάλες σοφίτες που χρησίμευαν ως αποθηκευτικοί χώροι. Τα «καπνομάγαζα», όπως τα λένε, ήταν και σύμβολα της οικονομικής δύναμης του ιδιοκτήτη τους, ο οποίος με τον σχεδιασμό ή το μέγεθός τους εξέφραζε την επιθυμία του να εντυπωσιάσει.
Ακόμη και σήμερα τα λίγα που έχουν απομείνει διατηρούν κομμάτι της ιστορικής φυσιογνωμίας της Δράμας. Με την εφαρμογή του νέου ρυμοτομικού σχεδίου (που εγκρίθηκε το 1930), και την ανοικοδόμηση που έγινε κυρίως την μεταπολεμική περίοδο, καταστράφηκε ένας σημαντικός αριθμός καπναποθηκών, ωστόσο σήμερα πέντε από αυτές διατηρούνται στην περιοχή των πηγών -έχουν μάλιστα χαρακτηριστεί ως διατηρητέα μνημεία.
Η καπναποθήκη Αναστασιάδη (1875), στην οδό Αγίας Βαρβάρας, έχει χαρακτηριστεί και ως έργο τέχνης. Είναι διώροφη, 250 τ.μ. με δίριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Στη βόρεια πλευρά εφάπτεται με το «πέτρινο σπίτι», κατοικία του πρώτου ιδιοκτήτη.
Η καπναποθήκη Αθανασόπουλου, στην οδό Περδίκα 17, είναι χαρακτηριστικό κτίσμα της τουρκοκρατίας με νεοκλασικά στοιχεία. Μία από τις μεγαλύτερες είναι η καπναποθήκη Πορτοκάλογλου στην οδό Περδίκα, κτισμένη το 1910 σε σχέδια του Αυστριακού μηχανικού Konrad von Vilas, με επιδράσεις από τα ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά ρεύματα. Η καπναποθήκη Πρωτόπαπα, στην οδό Οθωνος 1-3, είναι τετραώροφη και αποτελεί σημαντικό δείγμα κτιρίου ειδικής χρήσης.
Τέλος, υπάρχει η εντυπωσιακή καπναποθήκη Σπίρερ. Σχεδιάστηκε και αυτή από τον Αυστριακό Κonrad von Vilas. Ηταν τόσο μεγάλη ώστε την έλεγαν «ουρανοξύστη Σπίρερ», γι’ αυτό και το κτίσιμό της ξεσήκωσε τις διαμαρτυρίες των κατοίκων. Είχε τέσσερις ορόφους και ορθογώνια κάτοψη. Για την κατακόρυφη μεταφορά των δεμάτων του καπνού έχει προβλεφτεί η εγκατάσταση ανελκυστήρα.
Η επεξεργασία καπνού στο κτίριο σταμάτησε το 1974 (όπως και σε όλα σχεδόν τα καπνομάγαζα της πόλης) και μετατράπηκε σε αποθήκη για τα καπνά.
Στα Μπακιρτζίδικα
Ενα πολύ ζωντανό και γραφικό κομμάτι της πόλης είναι τα λεγόμενα Μπακιρτζίδικα. Τα περισσότερα μαγαζάκια χρονολογούνται από το 1870 και εδώ έφτιαχναν αρχικά χάλκινα σκεύη (μπακίρια) κατάλληλα για μαγείρεμα και βράσιμο νερού για πλύσιμο. Αξίζει να κάνετε βόλτα χαζεύοντας τα κάθε λογής εμπορεύματα και να μεταφερθείτε σε άλλες, πιο αθώες, εποχές.
Διαμονή
Δράμα
«Κούρος» (3ο χλμ. Δράμας – Καβάλας, 25210 57200, www.hotelkourosdrama.gr). Είναι το καλύτερο ξενοδοχείο της πόλης, με αριστοκρατική ατμόσφαιρα και ξεχωριστή πολυτέλεια σε κάθε χώρο του. Εχει 94 ευρύχωρα δωμάτια, διακοσμημένα με ακριβά έπιπλα και ποιοτικά υφάσματα. Το μπαρ, το εστιατόριο με γεύσεις από ελληνική και έθνικ κουζίνα, η αίθουσα δεξιώσεων και η πισίνα με το pool bar (για τους καλοκαιρινούς μήνες) θα ικανοποιήσουν και τους πιο απαιτητικούς. Υπάρχει και συνεδριακός χώρος.
«Ξενία» (25210 33195-6, www.xeniadrama.gr). Παρά την ανακαίνιση που δέχτηκε τα τελευταία χρόνια, έμεινε ανεπηρέαστη η γνώριμη αρχιτεκτονική του Αρη Κωνσταντινίδη που χαρακτηρίζει τα περισσότερα «Ξενία» της χώρας μας. Συνδυασμός κλασικής και μοντέρνας αρχιτεκτονικής στα 44 σύγχρονα δωμάτια, που είναι διακοσμημένα λιτά και καλόγουστα. Ξεχωρίζει το φιλόξενο «Chocolate» cafe – bar, για καφέ και ποτό, και το εστιατόριο «Desso», που σερβίρει πολλά και γευστικά πιάτα.
«Eπαυλις» (6ο χλμ. Δράμας – Νευροκοπίου, 25210 81348, www.epavlis-hotel.gr). Ομορφο και περιποιημένο ξενοδοχείο, με πλήρως εξοπλισμένα και άνετα δωμάτια. Μπορεί να γίνει ορμητήριο για τις βόλτες σας στην ευρύτερη περιοχή, με την ίδια ευκολία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως… ησυχαστήριο, μια και διαθέτει σπα, σολάριουμ, σάουνα και γυμναστήριο.
«Τάσκο» (Τέρμα 1ης Ιουλίου, 25210 23885-6, www.hoteltaskodrama.gr). Λίγο μακρύτερα από το κέντρο της πόλης, με 26 άνετα δωμάτια. Εχει καφετέρια-μπαρ και εστιατόριο.
Επίσης θα βρείτε τα ξενοδοχεία: «Εσπέρια» (Βίτσι 14, 25210 34114-5), «Εμπορικό» (Εθνικής Αμύνης 8, 25210 37925), «Μαριάννα» (Βοραζάνη 3, 25210 31520).
Φαγητό
Δράμα
«Ροδόσταμο» (Αμύντα 64, 25210 33889, www.taverna-rodostamo.gr). Νοστιμότατα πιάτα εμπνευσμένα από την αυθεντική πολίτικη κουζίνα, όπως τσομπάν σαλάτ (σαλάτα με μαρούλι, τομάτα, ελιές και πιπεράκια τουρσί), εσμέ (λιωμένη πατάτα με κρεμμυδάκι, ελιές, τομάτα και κόκκινο γλυκό πιπέρι), παστουρμάς στο χαρτί, μελιτζάνα Ροδόσταμο (στο πήλινο, με κεφαλοτύρι και γιαούρτι), μελιτζάνες καρνιγιαρίκ (με κιμά και ντομάτα), μοσχαράκι με λαχανικά στο φούρνο, ισκεντέρ κεμπάπ (με πικάντικη σάλτσα σερβιρισμένα με γιαούρτι, πλιγούρι και ψητά λαχανικά), ισκαρά κιοφτέ (κεμπάπ σερβιρισμένα με ψητά λαχανικά), τζιζ μπιζ (κεφτεδάκια πολύ πικάντικα σερβιρισμένα με γιαούρτι), μπεϊντί κεμπάπ (με γέμιση κασέρι τυλιγμένα σε φύλο, στο φούρνο), ορμάν κεμπάπ (μοσχαράκι τυλιγμένο σε μελιτζάνα).
«4 εποχές» (Ευξείνου Πόντου 5, 25210 30019). Περίφημη ψαροταβέρνα της Δράμας που σερβίρει φρέσκα ψάρια, θαλασσινά, αλλά και κρέατα της ώρας. Δοκιμάστε γαριδομακαρονάδα και πεσκανδρίτσα αγιορείτικη.
«Pane e Vino» (Μακεδονίας 3, 25210 57800, www.panevino.gr). Προσεγμένος και ζεστός χώρος, με μενού βασισμένο στην ιταλική κουζίνα. Πλούσιος κατάλογος που περιλαμβάνει σαλάτες, πίτσες, ριζότο, φρέσκα ζυμαρικά, φαγητά φούρνου, γευστικά φιλέτα με σος. Δοκιμά?στε τη σαλάτα Mesclum (με παναρισμένες μπάλες ανθότυρο, λάδι και ξύδι μπαλσάμικο) και ψητό κοτόπουλο με ζεστό ταμπουλέ και σάλτσα φέτας.
«Λούκουλλος» (25210 21200, 27700, στον λόφο του Αγίου Τρύφωνα). Στεγάζεται σ’ ένα πανέμορφο νεοκλασικό και θεωρείται ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της Δράμας. Ξεχωρίζει το τηγάνι αλά Λούκουλλος (έρχεται στο τραπέζι φλεγόμενο με μία μερίδα μπον φιλέ, μία μερίδα φιλέτο χοιρινό και δύο μισές μερίδες σουτζουκάκια και κεφτέδες με μπέικον), καθώς και το μπον φιλέ μόσχου, το φιλέτο κότας ή χοιρινού σε διάφορες γεύσεις και οι ποικιλίες με παϊδάκια, σουτζουκάκια, φιλέτα μοσχαριού και χοιρινού.
«Παντοπωλείο Ε.Ο.Κ.» (Π. Κάβδα, 39, 25210 32522). Νοσταλγική ατμόσφαιρα και ανάλογη διακόσμηση. Σερβίρει νόστιμους μεζέδες στα κάρβουνα, πιάτα της ώρας, σαλάτες εποχής, ορεκτικά και κάποια θαλασσινά.
«Στου Παστουρμά» (Βουλγαροκτόνου 99, 25210 38310). Το γραφικό ταβερνάκι μετράει πάνω από 50 χρόνια ζωής και ειδικεύεται στα ντόπια κρέατα. Θα φάτε αγιοτύρι και κεφαλοτύρι στα κάρβουνα, κεμπάπ σουτζουκάκια, τηγανιές, καλαμάκι κοτόπουλο και παστουρμά στα κάρβουνα με τυρί.
«Το Χάνι» (Βενιζέλου 47, 25210 30996, 6947685576). Το πέτρινο κτίριο που βρίσκεται το κατάστημα κτίστηκε το 1864 και λειτουργούσε ως χάνι. Σερβίρει «δημιουργικές ελληνικές γεύσεις» και πολλά πιάτα από διεθνείς κουζίνες. Επίσης, πολλά μαγειρευτά, μεταξύ των οποίων και πιάτα με κυνήγι.
«Μάσα Σούρα» (Π. Κάβδα 37, 25210 47802). Ενα απλό αλλά εξαιρετικό μεζεδοπωλείο με ιδιαίτερες γεύσεις βασισμένες στο κρέας και το ψάρι. Δοκιμάστε τηγανητό κοτόπουλο με κάρυ, ψαρονέφρι τηγανιά, ριζότο με θαλασσινά και το Σαγανάκι του Ποσειδώνα με κόκκινη σάλτσα, καλαμάρι, μύδι και γαρίδα.
«Καλαμιά» (Λαμπριανίδη 3, 25210 24149). Ψητοπωλείο με ιστορία που ξεκινάει το 1938 και παράδοση στα κεμπάπ. Δοκιμάστε αυτό με μισή λαγάνα, μία μερίδα πατάτες, ντομάτα και πέντε σουτζουκάκια-κεμπάπ!
«Γιούρας» (Εύξεινου Πόντου 45, 25210 34800). Παραδοσιακή ταβέρνα, με πέτρα και ξύλο, για πιάτα της ώρας και ντόπια κρέατα. Θα φάτε «Σουβλάκι του Θωμά», λουκάνικο βωλακιώτικο δικής τους παραγωγής και βιολογικές μπριζόλες. Τα κρέατα συνοδεύονται με γευστικές σάλτσες.
«Το Ταβερνάκι του Σταθμού» (Τέρμα Εθνικής Αμύνης, 25210 45925). Ζεστός χώρος από πέτρα και ξύλο δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό της Δράμας. Γευστικά πιάτα και μεζέδες από ψάρι και κρέας. Δοκιμάστε φαναροουρές (πεσκανδρίτσα), σουβλάκι και τις σαλάτες του.
«Μπέρδεμα των γεύσεων» (Βεργίνας 187, 25210 47333). Γνωστό μαγαζί, με μοντέρνα διακόσμηση, παραδοσιακές ελληνικές γεύσεις, φρέσκα ψάρια, καλοψημένα κρεατικά και δημοφιλή πιάτα της ευρωπαϊκής και διεθνούς κουζίνας.
Κείμενο – φωτογραφίες: Bάλυ Βαϊμάκη
Φωτογραφίες: Νομαρχία Δράμας, Κλαίρη Μουσταφέλου
Πηγή : “Έθνος”, 20/1/2011