Επειδή στις μέρες μας θα πρέπει να συνηθίσουμε όχι την ορθή χρήση, αλλά τη στρεβλή ερμηνεία τους, καλό είναι να διασαφηνίσουμε την αρχική και -κατά τη γνώμη μου- πραγματική σημασία κάποιων λέξεων.
Αριστεία : υπεροχή, ανδρεία, ανδραγαθία, γενναιότητα. Ο άριστος, ο καλύτερος σε κάτι, ο ηθικά ανώτερος, ο υπέροχος, συνδέεται με τη λέξη αρετή, όχι μόνον ετυμολογικά (και τα δύο προέρχονται από τα αβέβαια “αραρίσκω”= αρμόζω, εφοδιάζω και “άρνυμαι”= προσπαθώ να διασώσω, αποκτώ, προτιμώ), αλλά και σημασιολογικά. Ο άριστος δηλαδή, οφείλει να ζει, να συμπεριφέρεται και να λειτουργεί με βάση την ηθική αρετή. Η αρετή όμως, ως γνωστόν, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη στον αρχαίο κόσμο και μετέπειτα με την κοινωνική προσφορά, έχει συνεπώς μια αναντίρρητη κοινωνική διάσταση : ο άριστος είναι αυτός που προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο με βάση τους κανόνες της ηθικής αρετής. Η αριστεία επομένως, ως παράγωγο του άριστου (άλλα παράγωγα είναι οι λέξεις αριστερός, αριστεύω, αριστίνδην), σημαίνει την προσπάθεια που καταβάλλει ο άριστος να επιτύχει τους ατομικούς- παράλληλα με τους κοινωνικούς στόχους του και όχι, με σκοπό να διακριθεί και να ξεχωρίσει από τους άλλους ως ένα υπέροχο, ξεχωριστό και άξιο να ανταμειφθεί-ηθικά και υλικά- άτομο. Μια τέτοια ανταμοιβή, στον αρχαίο κόσμο θα ισοδυναμούσε με ύβρη και αντικοινωνική συμπεριφορά. Η προσφορά του άριστου χαρακτηρίζεται από την ανιδιοτέλεια και την υπηρέτηση του κοινωνικού οφέλους και όχι την αυτοπροβολή και τη ρατσιστική αντιμετώπιση των άλλων εκ μέρους του. Ο άριστος δεν αποσκοπεί στην κατάληψη μιας εξέχουσας θέσης στην κοινωνία του, αλλά εκπληρώνει τον βασικό σκοπό της της ύπαρξής του, της κοινωνικής προσφοράς.
Κανονικότητα : η ιδιότητα τού κανονικού, η ακριβής τήρηση τού κανόνα, του προτύπου, του υποδείγματος, που δεν παρουσιάζει αποκλίσεις από αυτά. Ποιος όμως καθορίζει τους κανόνες, τα πρότυπα, τα υποδείγματα ; Η ίδια η κοινωνία. Αυτή υπαγορεύει τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούν τα μέλη της. Αυτοί οι κανόνες ωστόσο, δεν είναι στατικοί, αλλάζουν με το πέρασμα των χρόνων και τις μεταβολές που συντελούνται στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική βάση της κοινωνίας. Η φράση συνεπώς “επιστροφή στην κανονικότητα” κρύβει (ή μάλλον αποκαλύπτει), μια βαθιά συντηρητική στάση ζωής, η οποία αναιρεί το βασικό κανόνα της αδιάκοπης φυσικής εξέλιξης των πραγμάτων, ακόμη και της ίδια της κοινωνικής ζωής. Η κανονικότητα δεν είναι μια τετελεσμένη και προκαθορισμένη κατάσταση, ένα κλειστό σύστημα ιδεών και πρακτικών μιας ελίτ, που ισχύει διαχρονικά και διακοινωνικά αμετάβλητη και συμπαγής. Η κανονικότητα είναι μια συνεχής διαμόρφωση κοινωνικής και πολιτικής ζωής εν εξελίξει.
Φιλελευθερισμός : 1. το σύνολο των φιλελεύθερων ιδεών και αρχών στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο και η προς αυτές προσήλωση, των ιδεών και αρχών που στοχεύουν και βασίζονται στην προστασία τού ατόμου από αυθαίρετους εξωτερικούς περιορισμούς, στην ελεύθερη αγορά και στην πλήρη ελευθερία τού εμπορίου και των συναλλαγών, στην ελευθερία τής θρησκευτικής συνείδησης και των κοινωνικών φρονημάτων και στην πολιτική ελευθερία
2. (γενικά) η αγάπη για την ελευθερία, φιλελευθερία. (Λεξικό : Academic Dictionaries and Encyclopedias/ Dictionary of Greek)
Όσοι επομένως επικαλούνται σήμερα τον φιλελευθερισμό ως ιδεολογία επιμερίζοντας την έννοια μόνον στον οικονομικό φιλελευθερισμό, αγνοώντας επιδεικτικά τον θρησκευτικό, πολιτικό και κοινωνικό φιλελευθερισμό, αποκρύπτουν εσκεμμένα μια βασική αρχή της έννοιας : ο φιλελευθερισμός (η αγάπη και προσήλωση στην ελευθερία) δεν μπορεί να υπάρξει, εάν δεν εφαρμοστεί στην ολότητά της, δηλαδή σε όλα τα πεδία (οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό), στα οποία αναφέρεται, και όχι μεμονωμένα στον τομέα της οικονομίας. Η εφαρμογή του ιδεολογήματος του φιλελευθερισμού και της ακραίας μορφής του, του νεοφιλελευθερισμού, αν δε σέβεται τις αρχές και τις αξίες του κοινωνικού συνόλου, τα ανθρώπινα (ατομικά, πνευματικά, πολιτικά, εργατικά, κοινωνικά κ.ά) δικαιώματα και δε θέτει τον άνθρωπο στο προσκήνιο ως υπέρτατη αξία, δεν είναι παρά μια στρεβλή και αντικοινωνική έννοια, που αντιστρατεύεται τη ζωή και τα δικαιώματα του ατόμου και της κοινωνίας στο σύνολό τους. Και, δυστυχώς, οι σύγχρονες εφαρμογές του οικονομικού (και μόνον) φιλελευθερισμού έχουν αποδειχθεί οι χειρότερες μορφές εξαθλίωσης και χειραγώγησης των μαζών προς όφελος των λίγων -οικονομικά- ισχυρών.
Εν κατακλείδι, οι έννοιες αριστεία, κανονικότητα και φιλελευθερισμός, αν δεν υπηρετούν το συμφέρον του συνόλου της κοινωνίας, είναι κενές περιεχομένου, εργαλεία χειραγώγησης των λίγων σε βάρος των πολλών…